Bəsirə Əzizəli - Sultan Bahunun dünyaya sevgi çağırışı

31.01.22

Pakistanın müxtəlif universitet, elm və ədəbiyyat mərkəzlərində hər il ənənəvi olaraq keçirilən, XVII əsrdə yaşamış sufi şair, islam alimi Sultan Bahunun ədəbi-fəlsəfi görüşlərinə, İslam və təsəvvüf haqqındakı fikirlərinə həsr olunmuş konfranslar müasir dünyaya, ziddiyyətlərin hökm sürdüyü bəşəriyyə sevgi və humanist dəyərlər prizmasından boylanmaq məqsədinə yönəldilmişdir. Belə konfranslardan biri də yaxın günlərdə Pakistanın Muslim İnstitutu və Jhang Universitetinin birgə təşəbbüsü və səyi nəticəsində keçirildi.  Burada toplaşan və məruzə edən elm, ədəbiyyat, fəlsəfi düşüncə insanları İslam və təsəvvüf kimi əsrlərlə Şərq dünyagörüşünün formalaşmasında müstəsna rolu olan anlayışların insanda daxili rahatlıq, cəmiyyətə qarşı sevgi, bəşər övladına sülh təlqin etdiyini və onun işığında müasir dünyamızda da öyrənəcəyimiz çox mətləblərin olduğunu çatdırmağa çalışdılar. Dünyaya “İslam bütünlükdə sülhdən ibarətdir, sufizm isə bu sülhə nail olmaq prosesidir” mesajı verməyə yönəlmiş düşüncələr sevgi ilə yoğrulmuşdur. 

Sultan Bahu sufi mütəfəkkirlər arasında fərqli və orijinal cəhətlərə məxsus olan şəxsiyyətlərdən olmuşdur. Məlumdur ki, Məhəmməd peyğəmbər dünyanı tərk etdikdən sonra bəşəriyyət daxili rahatlığa nail olmaq üçün peyğəmbərin yolunu təbliğ edən bir çox sufiləri müşahidə etmişdir. Həzrəti Sultan Bahu sufilər və uca Yaradanın dostları arasında seçilən məqama malik simalardan idi. Təsəvvüf təliminə və Sultan Bahunun düşüncələrinə görə, daxili rahatlıq insanın “HƏQİQƏT”lə təmasda olmasındadır.  Sultan Bahu mistik sirlərlə zəngin olan 140-dan çox kitab yazmışdır.

Sultan Bahu da digər sufilər kimi deyirdi ki, uğur insanın mənəviyyatını saflaşdırmasındadır və mənən təmizlənmədən uca Yaradanı tanımaq olmaz. Həzrəti Sultan Bahu şeirlərindən birində yazırdı:

Qaralmış üz qaralmış ürəkdən daha yaxşıdır ki, insanlar Hunu tanısınlar.
İnsanın üzü qaraldıqda belə, ürəyitəmiz olarsa, belə bir qəlb Hunu tanıyar.
Bu qəlb sevgilinin arxasınca gedirsə, bəlkə də sevgilisi Hu ilə qovuşa bilər,
Yüzlərlə alim “Bahu” məscidlərini atladı, daxili ayna Huya şəhadət verdi.

Bahuya görə, insanın qəlbi paklaşdıqda onu yaxşı işlərə sövq edər. Bununla da onu cəmiyyətin islahına gətirib çıxararaq, oradakı vəhşiliyə, ədalətsizliyə və digər pisliklərə qarşı çıxış edər, cəmiyyəti tarazlı və tərifəlayiq hala gətirmək uğrunda cəhd göstərər. Mütəfəkkir şair qruplara, bölgələrə, digər mənsubiyyətlərə parçalanmadan öncə hamının insan olmasına və sufilər üçün insanlığın önəmli olduğuna diqqət çəkmişdir. Adəmin övladları olaraq hamımız bərabərik və bir-birimizə hörmətlə yanaşmalıyıq.

Sultan Bahunun təsəvvüfdən qaynaqlanan fikirlərinə görə, hamıya hörmət göstərilməli və biz harmoniya içində yaşamalıyıq. Sultan Bahunun “Hidayət nuru” kitabında “Ey dost, nə olursan ol, ilahi nəzər üçün yanıma gəl” deməsi də həmin fikirlərinin və insanlıq sevgisinin aydın örnəyidir. Türk mütəfəkkür şairi Mövlana Cəlaləddin Ruminin yazdığı

Yenə gəl, yenə,
Nə olursan ol.
İstər kafir ol, istər atəşə tap, istər bütə,
İstər yüz kərə pozmuş ol tövbəni
Ümidsizlik qapısı deyil bu qapı,
Necəsən elə gəl...
Mən cümə məscidi deyiləm,
İnsanlıq məscidiyəm mən

sözlərindən də bəhrələnən Sultan Bahununun düşüncələri insanlığa sevgi, harmoniya, humanizm təbliğ etməsi baxımından oxunaqlığını müasir dünyamızda da qoruyub saxlamaqdadır. 

Avanqard.net

Yenililklər
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
22.05.24
Kənan Hacı - Salman Mümtaz Leninə nə deyəcəkmiş?
22.05.24
2024-cü ilin Ədəbiyyat üzrə Beynəlxalq Buker Mükafatının qalibi məlum olub
21.05.24
Professor Edmund Herziq: Nizami Gəncəvinin əlyazmalarının vahid kataloqu üç dildə nəşr ediləcək
21.05.24
Azərbaycanda iki teatrın adı dəyişdirilir və işçilərinin maaşı artırılır
20.05.24
“Linqvistik nəzəriyyənin əsasları” kitabı nəşr olunub
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.