Rövşən Yerfi - Həyasızlıq kabusu bizi məhv edəcək!..
18.01.22

(kiçik esse)

Ölkəmiz müstəqilliyə qovuşandan qazandıqlarımızla yanaşı xeyli itkilərə də məruz qaldıq. Xüsusilə, bu dövrdən başlayaraq mənəviyyatımızda çox qorxulu bir kabus dolaşmağa başladı – həyasızlıq kabusu... Bəşər yaranışından ən gözəl insani keyfiyyətlərdən biri, deyərdim ki, birincisi sayılan həya hissinə sanki, səlib yürüşü, “ölüm” elan edildi. Aşkarlıq - açıq-saçıqlıq, “lütlənmək” kimi başa düşüldü. Həya hissi olanları qorxaq, bacarıqsız, zəif, əfəl sayıldılar. Həyasızlıq az qala yüksək insani keyfiyyət normasına qaldırıldı. Həyasızsansa demək inamlı, qətiyyətli, cəsarətli, qabiliyyətlisən. Yeri gəldi, ya gəlmədən özünü tərifləmək, dürtülmək, gözə soxmaq, adi hala çevrildi. Ardınca məqsədli, sərfəli yalanlar uydurub qırmızı-qırmızı, gözünü qırpmadan  danışmaq bacarığı – artıq bunun vərdişə dönməsi, belə insanlarda həyasızlığın çiçəklənməsindən xəbər verir.

Ağlımız kəsəndən hamımızın bildiyi bir doğru atalar sözü var: utanmasan oynamağa nə var... Həqiqətən utanmayandan sonra insan abırdan kənar hər əməli etməyə qadirdir. Sözümün məğzini çatdırmaq üçün həya haqqında Əli əleyhissalamın gözəl bir hədisini yada salım: “Həya bütün yaxşılıqların açarıdır.” Bu nöqteyi-nəzərdən həyasızlığı da bütün pisliklərin açarı adlandırmaq olar.

Həyasızlığın əmələ gətirdiyi pis əməllərdən biri də acgözlükdür - nəfsin, tamahın çəkən hər şeyin acgözü olmaq. Müqəddəs peğəmbərimiz Məhəmməd əleyhissalam isə nəsihətlərində bildirmişdir ki, “tamahkar adamın şərəfi olmur”. Fikrimizi dəqiqləşdirsək görərik ki, həyasızlıq şərəfsizliyə aparan yolun başlanğıcı, əsas şərtidir..

Göz görə-görə həqiqəti danmaq, çirkab içində ola-ola özünü təmiz, haqlı, lider saymaq, ar etmədən yalanları döğru kimi cəmiyyətə təqdim etmək həyasızlığın aşırı dərəcəsidir. Nə qədər gönüqalın olasan ki, hamının gördüyü, bildiyi olaya sırtıqcasına “həqiqət deyil” deyib üzə durasan... Cəmiyyətimizdə belələri on minlərlədir və bu cür "elit" əxlaqla, tüpürülmüş mənəviyyat heç vaxt düzəlməyəcək.

Mədəniyyət və müasirlik adı altında təbliğ edilən həyasızlıq siyasətdən başlamış şou aləminədək əksər sahələrdə durmadan inkişafdadır. Mənəvi əxlaqsızlıq –saxtakarlıq, haqsızlıq, rüşvətə-korrupsiyaya alışmaq, qanunçuluğu, ictimai rəyi vecinə almamaq, cəmiyyətə saymazlıq – güclü, fərasətli, səlahiyyətli anlamına gətirilir.

Simasız yollarla, haramla, talançılıqla varlanıb, rüşvətxor, korrupsiyaçı ola-ola, adını biznesmen, oliqark qoyub, özünü elitar ziyalı hesab edənlər yəqin ki, utanmağı həmişəlik unudublar.

 Cinsi əxlaqsızlıq - azad seks, yarımçılpaq geyim, bədən əzalarının nümayişi yüksək zövqlülük, mədəniyyət, müasirlik kimi təqdim olunur. İsmət, bakirəlik, adət-ənənələr “avropalaşmışlar” tərəfindən ələ salınır. Diqqətlə nəzər salsaq  bu mövzuda təbliğat aparanlar əsasən “qərb” təsirinə düşən subay və yaşlaşmağa başlamış normal sevgisi, ailəsi olmayan adamlardır. Daxili dünyasının boşluğu üzündən yerini tapmayan, daim “darıxan”, qeyri-standart ömür sürən bu sayaq “istedadlılar” öz aləmlərində guya ehkamlara, köhnəliyə qarşı çıxıb yeni təfəkkür uğrunda mübarizə aparırlar.

 Belə düşüncə və yaşayış tərzinə, istər mənəvi, istərsə də cinsi əxlaqsızlığa rəvac verən “ziyanlılar”, ən azından ailələrinin - ana-bacılarının, sevdiklərinin, övladlarının, nəvələrinin həyadan kənar gələcəyini düşünürlərmi?..

Kim ailə üzvünün bakirə olmaması, sırtıqlığı, seksuallığı, rüşvət, xərac, sələm almağı ilə öyünmək, fəxr etmək istəyirsə, bunun bir rahat yolu var: müsəlman inamından, milli dəyərlərinə mənsub olmaqdan imtina etmək. Sonra, lap bir çox canlılar kimi cəmiyyətdən uzaq, azad və çəkinmədən, həyaya, ara ehtiyac duymadan yaşasınlar. Təki əməlləri ilə başqalarının da mənəviyyatını korlamaq, dünya görüşünə nüfuz etmək yolunu tutmasınlar. Əks halda ətrafımızda xərçəng kimi hər tərəfə yayılan, sıralarımızda boy atan həyasızlıq kabusu bizi məhv edəcək...

Sonda Əli əleyhissalamdan daha bir hədis xatırlatmaq istəyirəm: “Həya və utanma namus və abırla iç-içədir”...

12.2021

Yenililklər
05.12.23
Dünya şöhrətli rumın şairəsi Ana Blandiana Bakıya gələcək
05.12.23
Kənan Hacının hekayəsi - Cin qapını bağlayır
05.12.23
Elçin Hüseynbəylinin hekayəsi - Dərs
05.12.23
Yevgeni Rezniçenko - Çağdaş rus poeziyası
30.11.23
Anar Məcidzadə - Canına dərd düşsün, ayrılıq salan
29.11.23
Həmin işıqlı günlər - Cavid Zeynallının yeni hekayəsi
29.11.23
Musiqili Teatr dekabr repertuarını təqdim edib
29.11.23
Pyes müsabiqəsi qaliblərinə mükafatlar təqdim olunub
29.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fonduna yeni prezident təyin olunub
28.11.23
Xuana İnes de la Krus - Günah keçisi kimi görürsünüz qadını
28.11.23
Mahir N. Qarayevdən iki şeir
23.11.23
Fəxri Uğurlu - Uzaqda təkbaşına dolaşan qəhrəmanlar
22.11.23
Kanadada “Yeddi gözəl” musiqi qrupunun konserti keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseyn XIV İstanbul Beynəlxalq Ədəbiyyat və Şeir Festivalında iştirak edir
22.11.23
Bakıda Mədəniyyət və Yaradıcı Sənayelər Forumu keçiriləcək
22.11.23
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” və “Ölüm yuxusu” romanları İngiltərədə yayımlanıb
22.11.23
Elnarə Qaragözova - Ali diqqət və rəğbətin dəyişməz ünvanı: Yusif Səmədoğlu
22.11.23
"Nobel mükafatına aparan yolun dərsləri: mif, reallıqlar, uğurlar və çağırışlar" beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseynlə kürdəmirli oxucuların görüşü olub
06.11.23
"Mədəni diplomatiya vasitəsilə əlaqələr quraraq müxtəlif sivilizasiyaları bir araya gətirdik"
04.11.23
Astanada “Yıldız Sarayı Foto Kolleksiyasında XIX Əsr Türk Dünyasının Mədəni İrsi” adlı sərgi təşkil olunub
04.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun və Türk Akademiyasının rəhbərliyi Qazaxıstanın Xarici İşlər naziri ilə görüşüb
01.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Bern şəhərində qədim türk yazılarına həsr olunmuş sərgi açıb
31.10.23
Türkiyə Respublikasının 100 illiyi İsveçrənin Bern şəhərində qeyd olunub
27.10.23
“Netflix” “The Crown” serialının son sezonunun ilk treylerini yayımlayıb
27.10.23
Özbəkistanda Yusif Vəzir Çəmənzəminli adına Azərbaycan mədəniyyəti və ədəbiyyatı Mərkəzi açılıb
27.10.23
Bədirxan Əhmədli - Akademik Kamal Talıbzadənin portret cizgiləri üzərinə
27.10.23
Türkiyədə XX əsr Cənubi Azərbaycanda ədəbi prosesin önündə gedən şəxsiyyətlərdən bəhs edən kitab çap olunub
27.10.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Haaqada yubiley tədbirləri keçirib
26.10.23
Varşavada “Polşa və Türk Dünyası” mövzusunda konfrans keçirilib
25.10.23
Elman Cıvıroğlu - İbranice ve Ortak Türk Dili
25.10.23
İstanbulda görkəmli xanəndə Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev haqqında kitabın təqdimatı olub
25.10.23
“Ulduz” jurnalının 650-ci yubiley nömrəsi işıq üzü görüb
25.10.23
Yazıçı-tərcüməçi Nəriman Əbdülrəhmanlı Qazaxıstanın “Dostluq” ordeni ilə təltif olunub
25.10.23
Osip Mandelştamın yaradıcılığına həsr olunmuş poeziya gecəsi keçirilib
25.10.23
Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyətinin yaradılmasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
20.10.23
Qars Kafkas Universitetində “Heydər Əliyev və Türkiyə” adlı multidisiplinar beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
19.10.23
Elman Cıvıroğlu - Xudu Məmmədov və Ziya Gökalp
19.10.23
Akademik Kamal Talıbzadənin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi sessiya keçirilib
16.10.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Qazax-Türk Universiteti arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.