Üzeyir Əlizadə - Taleyə düşən 5-lər       
20.04.21

55 nömrəli iş otağının qapısı üzərində yazılmış  iki qoşa beş rəqəminin sifətimin fasad landşafında  yaratdığı xəfif gülüşü  ifadə edən seqmentlərin aktiv vəziyyəti  onun diqqətindən qaçmadı.
     Diplomatlara məxsus təbəssümlə otağa daxil oluram...
     Sağ əlinin beş  barmağını adəti üzrə hansısa musiqinin ritmin tuturmuş kimi stola döyəcləyərək:
-Mənalı təbəssümün nəyi ifadə edir yenə, qardaş? Səni yaxşı tanıyıram, hər jestin, mimikan nəyəsə hesablanır. Yenə nədir müşahidənin obyekti?
-Düzünü de, orta məktəbdə inşadan neçə qiyməti alırdın?
-Ədəbiyyat müəllimim Mehdi Həsənov Allah şahididir,həmişə beşdə beş almışam. İstəyirsən telefon nömrəsin verim, zəng vur soruş.
Onun haqqında bilgilərimdən müəyyən detalları xatırlayıb yenə gülümsədim:
-Qapının üzərindəki əlli beş rəqəmi diqqətimi çəkdi. Maşallah, beş bolluğuna düşmüsən. Mən bilən, orta məktəbdə oxuyanda da jurnalda adın beşinci olub, beşdə beş almısan, beşinci sinifdəykən “Azərbaycan pioneri” və rayon qəzetində ilk dəfə çap olunmusan, otuz il Sumqayıtın beşinci mikrorayonunda beşmərtəbəli evin beşinci mərtəbəsində yaşamısan, əhli-kefliyinin ucbatından camaatın dörd ilə oxuyub qurtardığı institutu beş ilə bitirmisən. Ailənizdə on bir uşaq doğulsa da, sənin mistikan yenə öz hökmünü verib: beş uşaq qalıb. Ən böyük arzun da Bakıda beşotaqlı mənzilinin olmasıdır. Öz aramızdır, hər dəfəsində də vədələşdiyimiz yerə beş dəqiqə gecikirsən.
 Sonuncu fikrimin doğurduğu gülüşün dadı hələ damağımızdan getməmiş özünəməxsus intonasiya ilə davam edir:
-Bir halda ki belə dürüst müşahidə və analiz etmisən, onda ardını mən deyim, sən eşit. Özümə də maraqlı gəldi, bayaqdan sən danışdıqca həyatımda  beş rəqəmiylə bağlı daha nələrin baş verdiyini düşünürdüm. Uşaqlıqda aldığım fiziki travmadan  beş ay gözlərim tutulub, həkimlər məndən əllərini üzsələrdə, beş aydan sonra ayağa durmuşam. Hər gün səhər saat beşdə namaz üçün yuxudan oyanıram. İlk dəfə beş yaşımda qohumlarla birgə şəkil şəkdirən zaman bədii məntiqimi ifadə etmişəm. Belə ki, şəkil şəkdirən zaman təzə ayaqqabılarımı çıxarıb sıraya keçdim. Qohumların təbəssümünə belə cavab verdim:  “Şəkil evdə, rəfdə, albomda saxlanılır, ya da divardan asılır. Evdə ayaqqabılı gəzmək olmaz!” Hə, biri də yadıma düşdü – hərçənd, mənim üçün adiləşib – daxili orqanlarımın (ürək, qaraciyər, dalaq, mədəaltı vəz, öd)  beşi inversiya vəziyyətində yerləşir. Yəni, sağ sola, sol sağa keçib. Buna tibbdə dekstrakardiya da deyirlər. İndiyədək aldığım bütün saatlar beş dəqiqə  plyus-minus intervalında ya geriyə qalır, ya da qabağa qaçır.
   Bunları danışdıqca  öz-özümə fikirləşirəm: bu nə mistikadır, işə bax, mən də onun yaradıcılığından cəmi beş hekayəsini oxumuşam. Ssenari müəllifi olduğu beş sənədli filmə baxmışam. Öz adı da beş hərfdən ibarətdir...
   Hafiz Eynullayevi oxucular İmamnəzərli imzasıyla tanıyırlar. “Başsağlığı və doğum haqqında şəhadətnamə” kitabında özü tərəfindən yazılmış  ön söz əsl ədəbiyyat hadisəsidir – boşboğaz qələmçilərə ustad şilləsidir. Özlərini təhlilçi, tənqidçi, araşdırmaçı, ssenarist  kimi təqdim etməyə cəhddə bulunan  istedadsızların “hərşeyşünas”lıq xisləti ona yaddır.
  Hafiz İmamnəzərlinin ekranlaşdırılmış ssenariləri vətənə, millətə, dövlətçiliyimizə xidmət hadisəsidir. O, digərləri kimi, hamının oxuduğu, bildiyi, eşitdiyi hadısələri vərəqə köçürüb, elmi ada iddialılıq nümayiş etdirmir. Korlanmış  imiclərini təmizə çıxarmağa cəhd edənlərdən fərqli  olaraq əxlaq, namus, abır-həya  onun həyat kredosudur.
  Söhbətimiz Hafizin ssenarisi əsasında çəkilib  İctimai Televiziyada  yayımlanmış  erməni terrorundan bəhs edən “Cinayət və cəzasızlıq” sənədli-bədii filminə yönəlir. İxtilatımız müddətində diqqətim bu mövzuda olsa da, həm də qeyri-ixtiyari olaraq düşüncələrim Hafizin yaradıcılığına ekskurs edir.
 Bu ekskursiya barədə  yadımda qalan  bəzi təəssüratlarımı sizinlə bölüşmək istərdim.
 Hafiz İmamnəzərlinin yazı dili  Azərbaycan ədəbi dilinin şəhdi-şirəsini oxucusuna daddıran ifadə tərzində pərvəriş tapır, qulağı yormur. Qəliz terminlər belə onun qələmində həlim  tələffüzlə  lirikalaşır.  
   Onun əsərlərində fəlsəfi yükün “N” kəsiyə düşən ağırlığı cümlələrin  sıxılma və dartılma hərəkətilə yazıya bərabər şəkildə  paylaşaraq, gərginlik  müqavimətədavamlı  bədii konstruksiyaya   tabe olma həllini tapır. Müraciət etdiyi mövzularda ifadənin qramatika hesabatı fikrin  gərilməməsinə uyğun tərtib olunur.
  Hadisələri situasiya planında relyefə uyğun dəqiq oturtmaqla, bədiiliyi “asılı gətirmələr axımı” qanunauyğunluğunun filoloji deqredasiyasından sığortalamağı da bacarır.
   Əsərlərində yalançı, uydurulmuş qəhrəmanlara yer vermir, onun qəhrəmanları təbəddülatlar döngəsində tıncıxsa da, içindəki işıqdan əl çəkməyən və ölüm qabağında belə sabahı düşünən personajlardır. Qəhrəmanları bütün xəyalpərvərlikləri ilə yanaşı gerçəyin özüdür - əl yandıran həqiqət. Didaktikası formula şəklində deyil, hadisələrin mükəmməl vizuallığında ehtiva olunur.
  Qəhrəmanlarının ölüm və kosmik kodlarla bağlı anlaşılmaz ruhi vəziyətinə  bələd olmaq  üçün qələminin naviqatorluq  xidmətinindən asanlıqla  yararlanmaq mümkündür...
- Saat beşdə İctimai Televiziyada olmalıyam, beşə beş dəqiqə qalıb...
“Beş” sözü məni xəyallarımdan oyadır, fikirlərimi gerı çağırıb evə - beynimə topluyuram.
  Həyətə düşüb sağollaşırıq... O, İctimai Televiziya istiqamətində, mən isə maşına tərəf gedirəm...  Arxadan gələn səsə geriyə qanrılıram. Aralıdan uca səslə soruşur:
- Bu gün bir az tələsik oldu, nə vaxt görüşüb çay süfrəsində dərdləşək?
 Mən:
- Şəhərdə olmayacam beş gün, qayıdanda görüşərik.
Bir anlıq fikrə getdi, nəyisə hesablayırdı elə bil... Yanılmamışdım.
-    Beş  gündən sonra aprelin iyirmi ikisi – doğum günümdür.
Uca səslə - kənardan keçənlərin eşidə biləcəyi intonasiyayla:
- Təbrik edirəm! ... Neçə yaşın tamam olur?
-  55!
- Yenə 55,qoşa beş!
    Şərikli gülüşümüz  kənardakıların diqqətini  bizə yönəldir.

   Aqoniya halında olan gülüşümlə maşına əyləşib düşünürəm:
  Beşlər necə də kurşun kimi qələmə dolub,  mövzunu  nişan almaq üçün...Əla!

Yenililklər
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.