Şəhla Aslan - Feminizmindən qorxanlar...

21.12.19

Kişinin başının tacı hesab olunan qadın orta əsr Avropasında hüquqsuz vəziyyətdə idi. Matriarxat və patriarxat dövrlərinin bir-birini əvəz edərək, amazonkaların cəhdinin uğursuzluğunu sübut edərək tarix bu problemin həllində çox dolanbanclardan keçmişdir. İndi də “qadın heyvanla kişi arasında bir məxluqdur” inancı ilə yaşayan Qərb qondarma qadın azadlığı şüarı ilə siyasi yolla dünyanı silkələdi. Əvvəlcə femiziya, başqa sözlə, cəmiyyətin bütün sahələrində qadınların rolu və təsirinin artması, onların ənənəvi kişi ixtisaslarına, vəzifələrinə yiyələnməsi kimi humanist tələb daha sonra qadınlara da kişilərlə bərabər hüquq verilməsi kimi siyasi məna qazandı. Zaman-zaman çözülən feminizm cərəyanı barədə düzgün münasibətlərlə yanaşı təəssüf doğuran fikirlər də meydana çıxır. Bizə yabancı olan bir cərəyanın məhz Şərq qadınının hüquqsuzluğundan nəşət (törəmək – red.) etdiyini hökm etmək ədalətsizlikdir.

Əgər Şərqə İslam Şərqi kimi yanaşılarsa, “Quran”da qadına verilən qiymətə baxmalıyıq. Yox, əgər bizə türk gözü ilə baxılırsa, “Dədə Qorqud” dastanında qadın azadlığının hansı səviyyəsində olduğunu yada salsaq kifayətdir.

Füzulinin bir əsərindəki “Et vücudun əsəri xilqəti-əşya səbəbi” misrasına nəzər yetirək.  Burada şair peyğəmbərə müraciət edərək onun bədəninin əsəri olan qızı Fatimeyi-Zəhranın bütün kainatın yaranma səbəbi olduğuna işarə edir. Bax, qadına İslamda verilən qiymət budur! İndi boğazımıza keçirilən fetişləşmiş feminizm hara, qadın azadlığının belə zirvəsi hara?

Qadınlar feminizmdən istifadə edərək qadın terror təşkilatını yaradıb kimə qarşı terror edə bilərlər? Kişilərə qarşı? Bu ki absurddur! Özünü azad hiss edən heç kəs terror etməz. Azadlıq isə sərhədsiz deyildir. Allahın qulu, bəndəsi olan adam, artıq heç kəsin qulu olmaz, eləcə də kişidən asılı olduğunu, amma onun başının tacı olan qadın öz ərindən başqa heç kəsə tabe olmaz.

“Qadınlar öz bədən quruluşlarına görə milyon illərdir ki, yalnız uşaq doğmaq, onu böyütmək üçün nəzərdə tutulmuşdur” deyənlər haqlıdırlar. Amma nəsil artımına qalsa, kişi fiziologiyasının da tam fərqli özəllikləri vardır. Məgər hansısa fiziloji fərq üstünlükdürmü?

İdrak fərqinin özü belə, liderliyə əsas vermir. Əvvəla, Alber Kamyu kimi nəhəng filosof idrakı etibarsız sayır, ikincisi də kişi idrakı nə qədər inkişaf edirsə, qadın beyni bir o qədər ülvi, müqəddəs məxluq kimi yanaşır. Niyə qadınlardan, feminizmdən bu qədər qorxuruq?

Feminizm öz məcrasından çıxaraq niyə cəmiyyət üçün kabusa çevrilmişdir? Bəlkə günah qadına layiqli dəyər verməyən cəmiyyətdədir? Qadınlığı çox olan, kişi isə kişiliyi çox olan varlıqdır. Bu tezisin özü insanın Adəm övladı olduğuna bir işarədir. Əvvəlcə vahid bir varlıq olub - onda həm kişilik, həm qadınlıq əlamətləri var idi. Sonra isə cəmiyyətin inkişafı üçün ondan bir cüt fərqli varlıq yaranmışdır; qadınlığı çox olan, lakin kişilik xüsusiyyətlərindən də məhrum olmayan qadınlar və yerdə qalan, yəni kişiliyi çox, lakin qadınlıq xüsusiyyətlərini də ehtiva edən kişilər. Vəssalam, bütün dahilərin qəbul etdiyi bu həqiqəti etiraf etməkdənsə, feminizmə qarşı cəbhə açmaq qarşı tərəfi qıcıqlandıraraq o adamlara sərf edir ki, onlar bu feminizm söhbətini ortaya atıblar. Şərq fəlsəfəsini, Quranı, Füzulini öyrənmək lazımdır.

Bir filosof müsahibəsində deyir ki, qadınlara qarşı cinayətlərin bir çoxu kültürəl səbəblərlə bağlıdır. Onlarla mübarizə aparmaq gərəkdir. Bu “kültürəl” nə olan şeydir? Əgər “mədəni” deməkdirsə, paradoks yaranır. Əgər sivilizasiyanın inkişafı nəzərdə tutulursa, belə çıxır ki, mədəni səbəblərlə mübarizə aparmaq lazımdır. Çıxış yolunun belə mücərrəd ifadəsi, əslində çıxış yolunun göstərilə bilməməsi kimi yozulur. Bir də ki niyə bu cür dolaşıq fikir səsləndirilir? Şərq fəlsəfəsi o qədər anlaşıqlıdır ki, belə fikir manipulyasiyasına ehtiyac qalmır.

Fəlsəfəni bir vasitə kimi özündə etiva edən Kəlam elmi isə nə qədər dolğundursa, bir o qədər də anlaşıqlıdır. Metafizikadan tutmuş ateizmə qədər, nihilizmə qədər hər şeyi əzbərləyirik, bircə əsl, düzgün mənbə olan İslama çəpəki baxırıq. Nəticə də göz qabağındadır, - labirintdə ilişib qalırıq. Məsələn, “fəlsəfə həm də praktik sahədir” sözü ilə nə demək istəyir müəllif? Axı fəlsəfə nəzəri elmdir və “həm də”si yoxdur. Yaxud “qadının güclü olduğu ekzistensial sahələr var” cümləsi ibarəbazlıq naminə toqquşdurulmuş cümlədir və istilah yerinə düşmür. Çünki, ekzistensializm həyatın mənasızlığı, ictimai fəaliyyətin faydasızlığı, əxlaqın əsassızlığını iddia edən fəlsəfi cərəyandır. Onda qadınların yalnız boş şeylərdə kişiləri üstələdiyini iddia edən müəllif öz-özünü inkar edir, axı o, özü bəzi dahi qadınların adlarını sadalamışdı.

Şərq fəlsəfəsində kişi-qadın münasibətləri elə gözəl şərh olunur ki heç bir qondarma şeylərə ehtiyac qalmır. Tusinin “Əxlaqi-Nasiri” əsərinə müraciət etməyən filosof əlbəttə həqiqət yolunu görə bilməz. O, dönə-dönə deyir ki, Fərabi, Aristotel, Sokrat və s. kimi dahilərin fikirləri belədir və “Quran”la tam uzlaşır. Kişidə kişi xüsusiyyətlərinin, qadında isə qadın xüsusiyyətlərinin olması fəzilətdir. Tərsinə, kişidə qadın xüsusiyyətləri, qadında kişi xüsusiyyətlərinin olması isə rəzalətdir. Bunu dərindən dərk edən hansı qadın hər yerdə kişi ilə yarışa girərək, feminizm şüarını bayraq edərək rəzalətə yuvarlanar və kişilər də qadın hərəkatından lərzəyə gələrək, “amandır, qadın terror təşkilatı yarana bilər!” deyə fəryad edər? Hərə bacardığı işi görməlidir. İstisnalar isə həmişə olub, bundan sonra da olacaq.

Mariya Kurinin nüvə fizikasındakı kəşflərinə görə Nobel mükafatı alması feminizmin qələbəsi yox, qadın dühasının sübutudur.

Feminizmdən qorxmaq əvəzinə dəyərlərimizə qayıtmalıyıq, əsrlərin sınağından çıxmış kitablara müraciət etməliyik, hər biri bütün dünyaya əxlaq, elm, həqiqət öyrətməyə layiq mütəfəkkirlərimizi öyrənməliyik. Çünki onlar daha güclü mənbəyə - Allaha istinad etmişlər. Onda qadınlarımız özlərinin qadın və tam azad, kişilərdən heç də az hüquqa malik olmadıqları üçün rahatlıq, aramlıq hiss edəcəklər. Kişilər də kişi və tam azad, tam hüquqlu fərd olduqları üçün özlərini xoşbəxt sayacaqlar. Bu iki fərd bir-birinə xidmət etməkdən məmnunluq duyacaqlar. Əsası isə odur ki, qadınlarımızın nə yeni amazonka dövlətini dirçəldəcəklərindən, nə də kişilərə qarşı terror təşkilatı yaradacaqları kimi mövhumatlar heç kəsi xoflandırmayacaq.

Yenililklər
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.