İmarət Cəlilqızı - Mən, atam, balta, yer, göy və başqaları
11.03.19

  Lap uşaqlıqdan ev işlərindən çox həyət-baca işləri ilə məşğul olmağı xoşlayırdım. Xüsusilə atamla birlikdə işləməyi sevirdim . Tərəvəz əkəndə, meyvə yığanda, tənəkləri, ağacları budayanda onun yanında olurdum, bacardığım köməyi edirdim. Yazbaşı atam yer belləyəndə mən də ona qoşulurdum. Bəzən səhər lap tezdən qalxır, atam yuxudan qalxanacan onun təzə belləməyə başladığı sahəni belləyib yarılayırdım – bununla atama sürpriz etdiyimi düşünüb məmnun olurdum. Doğrudur, atam bu işgüzarlıqdan xoşhal olsa da, eyni zamanda məni məzəmmət edirdi ki, ağır işlə özümü çox yormayım. Amma onun mənimçün ağır saydığı bu iş mənə böyük zövq verirdi.

   Payızda odun tədarükü başlananda hətta odun da yarırdım. Düzdür, düyünlü, çətin yarılan kötüklərə yaxın durmurdum, asan yarılan hamarlarını seçirdim. Yaş və hamar kötükləri yarmaq, yarılan kötüyün şaqqıltısı, kənara sıçrayan talaşalar – bütün bunlar mənə ləzzət edirdi (bu an Adriano Çelentanonun filmdəki odun yarma səhnəsi düşdü yadıma). Atam məni odun yarmağa qoymurdu, nə vaxt görsə ki əlimdə balta odun yarıram, məni danlayır, baltanı əlimdən alıb anbara aparırdı. Amma o, işə gedən kimi mən götürüb yenə bir-iki kötük yarırdım.

   Bir dəfə yenə sözə baxmayıb odun yardığımı görən atam baltanı götürdü və anbarın harasındasa gizlətdi. Səhəri gün atam evdə olmayanda mən anbara girib baltanı axtarmağa başladım. Daha atamın sözündən çıxmayacaqdım - odun yarmayacaqdım, amma sadəcə bilmək istəyirdim görüm, baltanı tapa bilərəm, yoxsa yox ( yəqin, bu, uşaq oyunlarımızdan qalma bir həvəs idi: uşaqlıqda oyuncaqlardan birini seçib gizlətmə oyunu oynayardıq. Gizlədilmiş oyuncağın tapılma anının sevinci tam fərqli bir duyğu olurdu mənimçün). Baltanı nə qədər axtardımsa da, tapa bilmədim. Anbarı ələk-fələk elədim,  tapılmadı. Odun xərəyinin arxasına, boş çəlləklərin, yeşiklərin içinə baxdım, yox idi. Gümanım gələn bütün yerlərə baxdım, tapılmadı ki tapılmadı. Baltanın tapılmaması mənim ovqatımı elə təlx edirdi ki, özümü oyuncaq gizlətmə oyununda uduzmuş uşaq kimi hiss edirdim.

   Atam işdən qayıdana kimi anbarı bir neçə dəfə yenə axtardım, tapa bilmədim. Səbirsizliklə atamın işdən gəlməsini gözləyirdim. Bilmək istəyirdim görüm o, baltanı axı harda, necə gizlədib ki, mən onu tapa bilmirəm.

  Atam işdən gəlib anbara doğru gedənə qədər keçən müddətdə onu gözdən qoymadım. Düşünürdüm ki, o, anbara doğru gedəndə hiss etdirmədən arxasınca gedib baxacağam görək baltanı haradan götürəcək. Amma onun dalınca atam özü getmədi, odun qalağının yanına gedəndə mənə tapşırdı ki, gedib baltanı gətirim. Mən çaş-baş qalıb dedim:
-Ata, axı sən baltanı gizlətmisən. Mən onun yerini bilmirəm axı.
Atam mənim səsimdənmi, ya təhər-tövrümdənmi, ya nədənsə dərhal anladı ki, mən bütün gün balta axtarışında olmuşam. Qımışıb dedi:
-Aha, deyəsən, yenə məndən xəlvət odun yarmaq istəmisən, amma baltanı tapa bilməmisən, hə?
Mən and-aman elədim ki, vallah, odun yarmaq üçün axtarmamışam, elə-belə axtarırdım ki, görək tapa bilərəmmi.
Bilmədim, atam sözümə inandı, ya inanmadı, mənə dedi:
-Gəl dalımca.
Biz anbara girdik. Atam soruşdu:
-Haranı axtarmısan?
Mən dedim:
-Hər yeri. Amma tapa bilmədim.
Atam üzündə hiyləgər bir təbəssümlə:
-Əminsən ki, hər yeri axtarmısan?- deyə bir də soruşdu.
Mən çiyinlərimi çəkib bir az duruxa-duruxa:
-Məncə, hə-dedim.
Atam əlini yuxarı qaldırıb anbarın tavanını göstərdi:
-Bəs ora nesə, ora da baxmısanmı?
Mən başımı qaldırıb yuxarı baxanda baltanı orada gördüm: o, tavanla tirin arasındakı boşluğa ağzı əks tərəfə köndələn qoyulmuşdu. Atamın onu belə məharətlə gizlədə biləcəyi heç ağlıma gəlməmişdi. Bəlkə də, o, baltanı gizlədərkən heç bir xüsusi cəhd-filan eləməmişdi, eləcə içəri girərək tirin üstünə qoyub çıxmışdı. Amma mənə elə gəlirdi ki. mən tapa bilməyim deyə atam onu gizlətmək üçün əməlli-başlı fikirləşib məxsusi yer tapıbdır.
Atam mənim çaşqın halımı məmnun, eyni zamanda sevgi dolu gözləri ilə süzüb dedi:
-Bir şeyi yerdə axtarıb tapmayanda yadına sal ki, yerdən başqa göy də var. Bəlkə, axtardığın yerdə deyil, göydədir...

  Atamın bu sözlərini mən heç vaxt unutmadım. Bilirəm ki, o bu sözləri o zaman heç bir xüsusi məqsəd olmadan, sanki bir kəlam söyləyirmiş kimi deyil, sadəcə, baltanın gizlədilmə yeri ilə bağlı vəziyyətə uyğun söyləmişdi. Amma zaman keçdikcə onun bu sözlərini xatırlamağım onların məna siqlətini hər dəfə başqa bir tərzdə anladır mənə. Dərk edirəm ki, bu sözlər atamın dilindən olmasa da, mütləq hər hansı başqa bir situasiya ilə bağlı başqa birisinin dilindən çıxmalı idi və çıxacaqdı və mənim qulaqlarım da bu sözləri mütləq eşitməli idi və eşidəcəkdi! Çünki güclü və naməlum bir qüvvənin məqsədi o idi ki, bu sözlər mənim yaddaşıma hopsun və zaman-zaman ömrümün hansı məqamdasa qımıldanıb özünü xatırlatsın.
Xatırladır da...

Yenililklər
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
22.05.24
Kənan Hacı - Salman Mümtaz Leninə nə deyəcəkmiş?
22.05.24
2024-cü ilin Ədəbiyyat üzrə Beynəlxalq Buker Mükafatının qalibi məlum olub
21.05.24
Professor Edmund Herziq: Nizami Gəncəvinin əlyazmalarının vahid kataloqu üç dildə nəşr ediləcək
21.05.24
Azərbaycanda iki teatrın adı dəyişdirilir və işçilərinin maaşı artırılır
20.05.24
“Linqvistik nəzəriyyənin əsasları” kitabı nəşr olunub
20.05.24
Hüseyn Arifin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə “Arxada qalan illər” adlı kitab nəşr edilib
20.05.24
Fransada azərbaycanlı rəssamın fərdi sərgisi keçirilib
15.05.24
Ülvi Babasoyun “Ədəbiyyatda postmodernizm: oyun estetikası” kitabı təqdim olunub
09.05.24
Həcər Atakişiyeva - Məhəmməd Füzulinin poeziyasının dili və üslubi xüsusiyyətləri
06.05.24
Həmid Herisçi: Öz adıma ədəbiyyat müharibəmi bitirdim
06.05.24
Kino Agentliyi “Qızılalma” Festivalında mükafata layiq görüldü
06.05.24
Kino ictimaiyyəti narahatdır: 38 nömrəli qərar ləğv olunacaqmı?
04.05.24
Cahid Camal “Xalq Əmanəti” layihəsinin 24-cü nəşrində
03.05.24
Gülnar Səma - Ramil Mərzilinin “Qadağan olunmuş şeirlər”i
03.05.24
Asif Rüstəmlinin “Cümhuriyyət məfkürəsi” kitabı çap olunub
03.05.24
Azad Qaradərəli - Şəhid toyu
02.05.24
ARKA-nın Apellyasiya Komissiyası müraciətlərlə bağlı qərar verdi
02.05.24
“Əlyazma abidələri: ənənə və müasirlik” kitabı çapdan çıxıb
02.05.24
Məşhur yazıçı Pol Oster vəfat edib
02.05.24
Azərbaycanlı alimin beynəlxalq konqresdə məruzəsi dinlənilib
02.05.24
Türkiyənin bütün bölgələrində Azərbaycan Mədəniyyət Günləri keçiriləcək.

01.05.24
Orhan Aras - Bedirhan Ahmedov: Yorulmaz Bir Bilim Adamı...
01.05.24
Cavanşir Yusifli - Gənc şairlərə məktub - Sözün ayağı dəyməyən yerlər
01.05.24
Türkiyədə Məhəmməd Füzuliyə həsr olunan beynəlxalq konfrans keçiriləcək
01.05.24
Nar ağacı - Kənan Hacının yeni hekayəsi
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.