Nicat Həşimzadə - “Hörümçək adam” inşasından “36,6” şeirinə
01.10.18
Son günlər əsasən bu iki mövzu müzakirə olunur: 1) “Hörümçək adam olsaydım, nə edərdim” inşası 2) “36,6” şeirinə etirazlar
“36,6” şeirinə lağ edirik. Gəlin səmimi olaq və açıq danışaq. Sizin məsələyə münasibətinizdən belə çıxır ki, orta məktəblərdə Babəkdən danışanda Səhl Sumbatdan danışmasınlar, İldırım Bayaziddən danışanda Əmir Teymurdan danışmasınlar, Amerika tarixindən danışanda Rusiya tarixindən danışmasınlar. “Məlikməmməd” nağılını keçəndə bütün mənfi qəhrəmanları çıxarsınlar, ancaq müsbət qəhrəmanlar haqqında danışsınlar. Əgər məktəb dərsliyində hər şey sadəcə tərbiyə üçün lazımdırsa o zaman biz bütün dərslikləri cırıb atmalı, yenidən yazmalıyıq. Kitab təkcə "necə ol" demək deyil, kitab həm də "necə olma" deməkdir. 21-ci əsrdə yaşayırıq. Facebook var, Youtube var, minlərlə informasiya saytları var, milyonlarla pdf kitablar var, ancaq biz hələ də hər şeyi məktəbdən, müəllimdən gözləyirik. Şəxsən o şeir mənim xoşuma gəldi. Dərsliklərdə uşaq beynini olduğu kimi təsvir etmək lazımdır ki, uşaq o kitabda özünü görsün, o kitabla dost olmaq istəsin. Yoxsa hər yerə “Sultan Səncərlə Qarı” hekayəsini copy paste edib yapışdırmaqla uşaqda kitab sevgisi yaratmaq olmaz.
Uşaq orta məktəbdə direktorun üzünü görə bilmir. Direktor müavininin qəbuluna düşmək üçün valideyni bir ay öncədən növbəyə yazılır. Artıq uşaq yaşlarından həqiqətlərlə tanış olan uşağa “Sultan Səncər və Qarı” nı necə danışasan? Ayıb deyilmi? Biz niyə hələ də anlamırıq ki, artıq nağıl, şeir dövrü deyil. Texnologiyanın bu qədər sürətlə inkişaf etdiyi bir zamanda uşaqlara nağıl danışmaq gülməli deyilmi? Uşaq oxuduğu məktəbdə direktorun üzünü görə bilmir, amma ona danışılan bu nağılda qarının hökmdarla görüşə bilməsinə inanmaq məcburiyyətindədir. Yəqin ki, nəzər çatdırmaq istədiyim ziddiyətin necə böyük olduğunun fərqinə vara bildiniz.
Hörümçək adam olsaydım" inşasında anormal olan nədir ki? 7-8 yaşlı uşağa "Füzuli yaradıcılığında sufi-irfanı məqamların bədii-estetik təhlili" mövzusunu verməliydilər? Ya bəlkə yenə də "yay tətilimi necə keçirdim" mövzusu verilməliydi? İbtidai sinif şagirdlərinə elə baxdıqları cizgi filmlərinin mövzusu ilə bağlı inşalar versələr daha yaxşı olar. Məsələn, uşaqlar "Tom və Jerry" haqqında fikirlərini yazsınlar, "Maşa və Ayı" haqqında öz fikirlərini yazsınlar, yoxsa dərsliklərdəki bayağı, süni, pafos dolu ibrətamiz hekayələrin təhlili ilə bağlı inşa yazdırmasınlar, onsuz da o inşaları uşaqlar özləri yazmır. İnşa kitablarından köçürürlər, ya da valideyn yazdırır. Məsələn, uşaqlara "telefonların həyatımıza təsiri" mövzusunda inşa vermək olar, çox maraqlı fikirlər yazarlar. Mənə elə gəlir ki, lağ etmək, gülmək əvəzinə, həm uşaqları, həm də gənc müəllimləri anlamağa çalışmalıyıq. Gənc müəllimlərin yoxluğundan və ya azlığından şikayət edən də bizik, onların uşaqları öyrətmə metodlarına gülən də bizik.
İnsanların özlərini təsdiq etməkdə ciddi problemlər yaşadığı qapalı cəmiyyətlərdə insanlar hər şeyi lağ hədəfinə çevirməyi, gülməyi, məsxərəyə qoymağı sevirlər. Gənc müəllimlərimizin qədrini bilək, onları həvəsdən salmayaq, əksinə onlara stimul verək, onların iradəsinə, savadına inanaq.
|