“Fələk qırmancı” romanı haqqında atüstü düşüncə
28.03.16

Azər Abdulla  

Alpay deyəndə, “Fələk qırmancı” romanında Mehdi Bəyaziddən də bəhs olunur, rəhmətliklə şəxsən tanış olduğuma, hələ sağlığında ona həsr edib çap elətdirdiyim “Söz havası” hekayəmə “Görəsən, Qanturalının həmin hekayədən xəbəri varmı...” (Mehdi hekayəni bəyəndiyini söyləmiş, “Ancaq daha yaxşı yazmaq olardı” - demişdi.) görə romanı oxumağa marağım daha da çoxaldı. Yubanmadan həvəslə oxudum. Əsər mənə çox maraqlı gəldi. Oxucunun “əsər mənə maraqlı gəldi” deyimini Qan Turalı bəyənməsə də, belə deməkdən qaça bilmədim. Niyə?
       
Sufilər haqqında daha geniş, daha ətraflı bilginin verilməsi, mətn boyu bir zamandan başqa zamana keçmə, məkan baxımdan bir qatdan asanlıqla başqa qata adlamaq (romandakı keçidlər məqamında dinimizdən xəbəri olan oxucunun Muhəmmədin (ə.s) meracını mütləq xatırlayacağına əminəm )...
   
Quranımıza yamaq kimi sırınmış bəzi uydurma hədislərin dinimizi fanatlığa, riyakarlığa, saxtalığa yönəldilməsinin cəsarətlə ifşası... təkkə qanunlarının könül istək-arzu qanunlarına uduzması...
insanın təbii duyğu, hisslərinin tabu-ehkamları üstələməsi, yüksək humanizm,

uzaq tarixin qaranlığında itib yoxa çıxmış kəramətin gözlənilmədən zühur etməsi...

insan dözümünün, səbrinin, iradəsinin nəhayətsizliyi, (müridin təkkədə bir milyona çatdırdığı  zikrini(!) yenə də davam etdirməsi), gecəylə gündüzün, qaranlıqla işığın, soyuqla istinin yerdəyişməsi kimi mürəkkəb xarakterli insanın özünün də gözləmədən haldan hala keçməsi...

susmağın danışmaqdan daha dərin, mənalı, daha zəngin layları, çalarları, fəlsəfi qatları, bitib tükənməyən sonsuzluğu...

həyatda Ədəbiyyatın insanın ürəyi, ciyəri, böyrəyi, gözləri, nəhayyət qafasıtəki zəruri nəsnə olması məsələsi... mətndə Ədəbiyyatın bir obraza çevrilməsi baxımından “FƏLƏK QIRMANCI” romanı mənə maraqlı, çox maraqlı gəldi.

Bir-birini sürətlə izləyən hadisələrdə dil-ifadə xətalarıyla qarşılaşanda, oxucuya elə gəlir, Qan Turalı bu romanı birnəfəsə, özü də sürətlə diktə edərək kiməsə yazdırıb, redəktə olunmadan nəşr etdirib.

P.S. “Söz havası” hekayəsində Mehdinin prototipi, qanı qanından olan atasının acığına evlənmir, Uzun Həsəndən gələn qədim, şan-şövkətli soyunu özündə bitirir, nəslin davamına son qoyur. “Fələk qırmancı” romanında isə Mehdi taleyinmi, onu qapsayan mühitinmi acığına sevgilisi Zeynəbə “...yazmamaqla özüm-özümü öldürürəm, törəmirəm, çoxalmıram, artmıram. Qoy Allah bizim nəslimizi kəssin (səh.211, aşağıdan ikinci abzas)” deyir.
 

Yenililklər
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.