Emin Piri - Əsədin Cahangirliyi
24.06.15

Onunla tanışlığımın tarixi elə də çox deyil, bir-birimizin salamını alandan bəri 3 il ötür. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin koridorunda rastlaşmışdıq. Mənim kimi cansız-cürəfəsiz birisiyçün belə bir adamın AYB-də görünməsi mənə qəribə gəlmişdi o vaxt. Bu boyda ədəbiyyat adamı olar?! - deyə düşünmüşdüm. Mənim nəzərimcə yazıçı arıq, incə, sanki üfürsən yıxılacaq kimi biri kimi olmalıydı. Yəqin ağır atletizmlə məşğul olan kimsə idman zalını AYB ilə səhv salıb qənaətinə gəlmişdim. Sonra gördüm ki, fikrimdə mahiyyətcə yanılmamışam - o ədəbiyyatın məhz ağır atletidir, sözün ən ağır yükünü qaldırmağa çalışan bir fədakardır. Məhz belə atlet, məhz belə fədakar sözün "Kim yatmış, kim oyaq?" kimi div sualını, divanə sualını verə bilərdi.

Haqqında bəhs edərkən az qala kimdən danışdığımı sizə deməyi unudacaqdım. Söhbət, əlbəttə ki, Əsəd Cahangirdən gedir. Hər gün bir yeni ilhamla, ideya ilə qaynayan-daşan, həmişə narahat, həmişə axtarışda olan, amma heç bir problemin ruhdan sala bilmədiyi, həmişə optimist Əsəd Cahangirdən!!!

Təsadüfdənmi, yoxsa zərurətdənmi, “Kim yatmış, kim oyaq” kitabının ilk nüsxəsini mənə hədiyyə etmişdi. 2012-ci ilin qarlı bir qış günü, dekabrın 31-də. Yeni ili birlikdə qeyd edirdik. Yəqin elə mənim Pirimin kəramətindən oldu, heç üç ay keçmədi ki, kitab iki nüfuzlu mükafata layiq görüldü. Biri Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Yaşar Qarayev, digəri isə Mədəniyyət və Turizm nazirliyinin "Qızıl Kəlmə" mükafatı.
Bu, Yaşar Qarayev mükafatı alan ilk kitab idi.
Kəlməsi qızıla bərabər tutulan ilk tənqidçi də Əsəd Cahangirdir. O, ümumən çox şeylərin ilkinə imza atıb:
müstəqillik dövrünün ilk tənqidçisidir;
bizdə postmodernizmdən yazan, bu yad, qəliz anlayışı milliləşdirən, doğmalaşdıran ilk tənqidçidir;
həqiqi şairlik istedadı, şairlik təbi olan ilk tənqidçimizdir; onun "Namaz" poeması müstəqillik dövrü şeirimizin incilərindəndir;
bəstəçilik edən ilk tənqidçidir;
şairlərə, yazıçılara öz ideyalarını, hazır roman, hekayə sxemlərini həvəslə bəxş edən ilk tənqidçidir;
Sabah desələr ki, Əsəd Cahangir roman yazıb, buna da təəccüblənmərəm. Deyəsən yazır da. Adı da “Heyvani komediya”dır. Hə, bax, Əsəd belə cahangirdir. "İlahi komediya"nı yazan Danteylə, "Bəşəri komediya"nı yazan Balzakla fikir cənginə girən bir cahangir.
“Azərbaycan” jurnalında baş redaktorun müavini kimi fəaliyyəti də göz qabağındadır. Onun keçirdiyi debatların hər biri özüylə birgə polemikalar, səs-küy gətirir, gündəm yaradır. O dəyirmi masaların bir çoxunda bəndəniz də iştirak edib və polemikaya qoşulub. Onun olduğu hər yer maraqlıdır, dinamikdir, canlıdır, polemikdir.
Əsəd müəlllimin bir insan kimi də ilkinləri var. Adətən görmüşük ki, şair, yazıçılar tənqidçilərə qonaqlıq verir ki, bəlkə onun haqqında nəsə yaza, onu tərifləyə. Əsəd Cahangir isə əksinə edir. Yaxın çevrədə az şair-yazıçı tapmaq olar ki, onun süfrəsinin qonağı olmasın.
O, ümumiyyətlə çox şeyi əksinə edir.
AYB-də işləyə-işləyə “AYB-nin düşmənlərin”dən yazılar yazır.
Qərbçilərin əleyhinə gedir ki, niyə Şərqi unudursunuz? Şərqçilərin əleyhinə gedir ki, niyə Qərbi bilmirsiniz?
Qarabağlı ola-ola qarabağçılıq etmir. Məsələn, cəlilabadlı yazarlardan daha çox yazır, nəinki qarabağlılardan. Belinskinin Puşkindən yazdığından daha çox o, Salama yazılar həsr edib. Ümumən onun üçün meyar bölgə mənsubiyyəti yox, istedaddır. Onun həmyerliləıri yox, həmistedadları var.
O, ədəbi mühitdə kifayət qədər gündəm yaradan “Kim yatmış, kim oyaq” kitabı ilə sözün yeni sualını müəyyənləşdirdi.
Əsərlərində qeyd etdiyi kimi dünya üç fəlsəfi məhfumdan ibarətdir: Söz, Səs və Rəng. O "Söz essesində sözünü deyib, “Səs” essesi ilə səsini ucaldıb. İnanrıam ki, bu silsilədən yazacağı “Rəng” essesində fırçasının da qüdrətini görəcəyik.

Bu günlərdə Əsəd Cahangir Nəsimi yaşına çatır. Bu yaxınlarda Nəsimiyə həsr olunmuş “Şəxsiyyət vəsiqəsi” verilişindəkı çıxışının doğurduğu geniş rezonans özü də bu haqda nəsə deyir. Bu məntiqlə gərək Əsəd Cahangirin dərisini soyalar. Burda da o, əksinə gedir. Ən özündən deyən şair-yazıçıların dərsini soyur.

Ədəbiyyata div sualı verən Əsəd Cahangirin canının nədə olduğunu bilmirəm. Bir onu bilirəm ki, şüşədə deyil.  Amma harda olmasından asılı olmayaraq, ona can sağlığı, yeni-yeni uğurlar arzulayıram.
Nəsimi yaşına xoş gəldin, Ustad!

Yenililklər
04.04.24
Kino Agentliyi gənc kinematoqrafçılara dəstək məqsədilə Alternativ Kino  Akademiyası təsis edib
15.03.24
Türk mədəni irsinin qorunması üçün vahid mexanizm formalaşdırılmalıdır
15.03.24
Gülnar Səma - Ulucay Akifin “Pul axtaranlar”ı
13.03.24
“Kinomuzu yaradanlar, Kinomuzu yaşadanlar” layihəsinə start verilir
13.03.24
Mehriban Ələkbərzadə: “Əsrə bərabər gün” tamaşası dünən, bu gün, sabah kontekstində yaşadığımız əsrə baxışdır
13.03.24

Azərbaycan London Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur

11.03.24
"Oskar" mükafatının qalibləri məlum olub
06.03.24

Dövlət sifarişi ilə “Kür - çaylar anası” sənədli filmi istehsalata buraxıldı

03.03.24
Asif Rüstəmli - Azərtac nə vaxt yaradılıb?
29.02.24
Abbasəli Xankişiyev - Dağlar kimi məğrur saxla başını
29.02.24
Əlirza Zihəq - Şuşa zəfəri
29.02.24
II Kitabqurdu Payız Oxu Marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb
27.02.24
Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin fəaliyyəti qənaətbəxşdir
23.02.24
Kənan Hacı - Korifeyin həyatını cəhənnəmə çevirən Dahi - Mahir Qarayevin "Sonuncu korifey" romanı üzərinə qeydlər
10.02.24
Öz nəğməmlə tək qalmışam indi mən - Höte
08.02.24
Gülnar Səmanın “Sözümüz sözdür-2” kitabı “GlobeEdit” nəşriyyatında çap olunub
01.02.24
Rus poeziyasının Gümüş dövrü - Seçmə şeirlər
01.02.24
Rəşad Səfər - Çığıranlar və çığırmayanlar
29.01.24
“İsveç nəsr antologiyası” ilk dəfə Azərbaycan dilində
29.01.24
Küyülü Nəccari Səid - Olumla ölüm arasında
29.01.24
Qulu Ağsəs haqqında kitab işıq üzü görüb
27.01.24
Natəvana "yaxılan" qara və qırmızı boyalar - Fərid Hüseyn yazır
25.01.24
Mahir N. Qarayev - Qara maskalı qatil
25.01.24
Tanınmış alim Paşa Kərimov vəfat edib
25.01.24
Fərid Hüseyn - Sözümüzü Allaha çatdırana vida
24.01.24
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” romanı Təbrizdə yayınlandı
16.01.24
"Arşın mal alan" Ankara Dövlət Opera və Balet teatrında nümayiş olunub
16.01.24
Mahir N. Qarayev - Bir dəqiqəlik sükut, yaxud fikirli gördüyüm fikir adamı
16.01.24
Səfər Alışarlı - "Səs" romanı ustalıqla yazılmış əsərdir
16.01.24
Dünyaca məşhur roman Azərbaycan dilində - İlk dəfə
16.01.24
Səlim Babullaoğlu - Düma, Natəvan, xəncər, arxalıq və oyun
14.01.24
Ədəbiyyat İnstitutunda unudulmaz şair Nurəngiz Günə həsr olunmuş tədbir keçirilib
10.01.24
Bu boyda ömrü məhəbbətsiz necə yaşayasan? - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında - Fərid Hüseyn
10.01.24
Bolqarıstanda beynəlxalq festivalda ölkəmizi “Açar” bədii filmi təmsil edəcək
10.01.24
Tanınmış yazıçı, ədəbiyyatşünas Çingiz Hüseynov vəfat edib
10.01.24

"Dünya ədəbiyyatı" dərgisinin "Macarıstan" sayı və "Macar ədəbiyyatı" antologiyası nəşr olunub

26.12.23
Zərdüşt Əlizadə - Qəm-qüssə, kədər şairi
20.12.23
Fərid Hüseyn - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında
18.12.23
İki şair, iki şeir - Mahir N. Qarayev və Sesar Valyexo
18.12.23
Fərid Hüseyn  Bişkekdə Çingiz Aytmatova həsr olunan beynəlxalq forumda iştirak edib
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.