Emin Piri - Əsədin Cahangirliyi
24.06.15

Onunla tanışlığımın tarixi elə də çox deyil, bir-birimizin salamını alandan bəri 3 il ötür. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin koridorunda rastlaşmışdıq. Mənim kimi cansız-cürəfəsiz birisiyçün belə bir adamın AYB-də görünməsi mənə qəribə gəlmişdi o vaxt. Bu boyda ədəbiyyat adamı olar?! - deyə düşünmüşdüm. Mənim nəzərimcə yazıçı arıq, incə, sanki üfürsən yıxılacaq kimi biri kimi olmalıydı. Yəqin ağır atletizmlə məşğul olan kimsə idman zalını AYB ilə səhv salıb qənaətinə gəlmişdim. Sonra gördüm ki, fikrimdə mahiyyətcə yanılmamışam - o ədəbiyyatın məhz ağır atletidir, sözün ən ağır yükünü qaldırmağa çalışan bir fədakardır. Məhz belə atlet, məhz belə fədakar sözün "Kim yatmış, kim oyaq?" kimi div sualını, divanə sualını verə bilərdi.

Haqqında bəhs edərkən az qala kimdən danışdığımı sizə deməyi unudacaqdım. Söhbət, əlbəttə ki, Əsəd Cahangirdən gedir. Hər gün bir yeni ilhamla, ideya ilə qaynayan-daşan, həmişə narahat, həmişə axtarışda olan, amma heç bir problemin ruhdan sala bilmədiyi, həmişə optimist Əsəd Cahangirdən!!!

Təsadüfdənmi, yoxsa zərurətdənmi, “Kim yatmış, kim oyaq” kitabının ilk nüsxəsini mənə hədiyyə etmişdi. 2012-ci ilin qarlı bir qış günü, dekabrın 31-də. Yeni ili birlikdə qeyd edirdik. Yəqin elə mənim Pirimin kəramətindən oldu, heç üç ay keçmədi ki, kitab iki nüfuzlu mükafata layiq görüldü. Biri Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Yaşar Qarayev, digəri isə Mədəniyyət və Turizm nazirliyinin "Qızıl Kəlmə" mükafatı.
Bu, Yaşar Qarayev mükafatı alan ilk kitab idi.
Kəlməsi qızıla bərabər tutulan ilk tənqidçi də Əsəd Cahangirdir. O, ümumən çox şeylərin ilkinə imza atıb:
müstəqillik dövrünün ilk tənqidçisidir;
bizdə postmodernizmdən yazan, bu yad, qəliz anlayışı milliləşdirən, doğmalaşdıran ilk tənqidçidir;
həqiqi şairlik istedadı, şairlik təbi olan ilk tənqidçimizdir; onun "Namaz" poeması müstəqillik dövrü şeirimizin incilərindəndir;
bəstəçilik edən ilk tənqidçidir;
şairlərə, yazıçılara öz ideyalarını, hazır roman, hekayə sxemlərini həvəslə bəxş edən ilk tənqidçidir;
Sabah desələr ki, Əsəd Cahangir roman yazıb, buna da təəccüblənmərəm. Deyəsən yazır da. Adı da “Heyvani komediya”dır. Hə, bax, Əsəd belə cahangirdir. "İlahi komediya"nı yazan Danteylə, "Bəşəri komediya"nı yazan Balzakla fikir cənginə girən bir cahangir.
“Azərbaycan” jurnalında baş redaktorun müavini kimi fəaliyyəti də göz qabağındadır. Onun keçirdiyi debatların hər biri özüylə birgə polemikalar, səs-küy gətirir, gündəm yaradır. O dəyirmi masaların bir çoxunda bəndəniz də iştirak edib və polemikaya qoşulub. Onun olduğu hər yer maraqlıdır, dinamikdir, canlıdır, polemikdir.
Əsəd müəlllimin bir insan kimi də ilkinləri var. Adətən görmüşük ki, şair, yazıçılar tənqidçilərə qonaqlıq verir ki, bəlkə onun haqqında nəsə yaza, onu tərifləyə. Əsəd Cahangir isə əksinə edir. Yaxın çevrədə az şair-yazıçı tapmaq olar ki, onun süfrəsinin qonağı olmasın.
O, ümumiyyətlə çox şeyi əksinə edir.
AYB-də işləyə-işləyə “AYB-nin düşmənlərin”dən yazılar yazır.
Qərbçilərin əleyhinə gedir ki, niyə Şərqi unudursunuz? Şərqçilərin əleyhinə gedir ki, niyə Qərbi bilmirsiniz?
Qarabağlı ola-ola qarabağçılıq etmir. Məsələn, cəlilabadlı yazarlardan daha çox yazır, nəinki qarabağlılardan. Belinskinin Puşkindən yazdığından daha çox o, Salama yazılar həsr edib. Ümumən onun üçün meyar bölgə mənsubiyyəti yox, istedaddır. Onun həmyerliləıri yox, həmistedadları var.
O, ədəbi mühitdə kifayət qədər gündəm yaradan “Kim yatmış, kim oyaq” kitabı ilə sözün yeni sualını müəyyənləşdirdi.
Əsərlərində qeyd etdiyi kimi dünya üç fəlsəfi məhfumdan ibarətdir: Söz, Səs və Rəng. O "Söz essesində sözünü deyib, “Səs” essesi ilə səsini ucaldıb. İnanrıam ki, bu silsilədən yazacağı “Rəng” essesində fırçasının da qüdrətini görəcəyik.

Bu günlərdə Əsəd Cahangir Nəsimi yaşına çatır. Bu yaxınlarda Nəsimiyə həsr olunmuş “Şəxsiyyət vəsiqəsi” verilişindəkı çıxışının doğurduğu geniş rezonans özü də bu haqda nəsə deyir. Bu məntiqlə gərək Əsəd Cahangirin dərisini soyalar. Burda da o, əksinə gedir. Ən özündən deyən şair-yazıçıların dərsini soyur.

Ədəbiyyata div sualı verən Əsəd Cahangirin canının nədə olduğunu bilmirəm. Bir onu bilirəm ki, şüşədə deyil.  Amma harda olmasından asılı olmayaraq, ona can sağlığı, yeni-yeni uğurlar arzulayıram.
Nəsimi yaşına xoş gəldin, Ustad!

Yenililklər
06.01.25
Sevil İrevanlı - Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünün 100. Milletlerarası Kongresinden gözlemler, izlemler
11.12.24
İzzəddin Həsənoğlu və Mirzə Ələkbər Sabirin Türkiyədə nəşr olunmuş kitablarının təqdimatı olub
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.