-Gəl bura!-Kişi var gücüylə bağırdı.
Ocağın qarşısında nahar yeməyini hazırlamaqda olan qadın qapının qəfil açılmasından və oğlunun qolundan yapışıb içəri, mətbəxə sürütləyən ərinin çığırtısından dik atıldı.
-Keç!-kişi oğlunu itələyərək mətbəxin qapısından içəri sala bildi
Oğlan dartınır, dabanlarıyla xalçanı eşir, onun əlindən çıxmaq üçün çabalayaraq eyni anda da göz yaşları içində:
-Ata burax, buraaax! Mən eləməmişəm, mən eləməmişəm-deyə yalvarırdı
Kişi irəli dartınaraq barmaqlarını zorla dolabın siyirtməsinə çatdırdı, ordan əlinə keçən yağ bıçağını ocağın yanan gözünə qoydu:
-Mən indi sənə elə dərs verəcəyəm ki, ömrün boyu unutmayacaqsan
Bu dəfə hər iki əlini işə salaraq oğlunu irəli çəkdi, qaldıraraq ayaq üstə saxlamaq istədi. Oğlan bir az da bərk çırpındı, “ata, burax!”-deyərək bağırmağa davam etdi, eyni zamanda qorxudan böyümüş gözlərini atasından çəkməyərək yerlə süründü, qalxmamağa səy göstərdi. Qadın qəfil qopan haray-həşirdən özünü itirmişdi, küncə sıxıldı, həyəcanli gözlərini gah ərinin, gah oğlunun üzündə gəzdirərək bir şey anlamağa çalışdı…
-Oğru olub bizim oğlumuz, oğru!
Qadın bir az da büzüşdü, sonra birtəhər küncdən çıxaraq açıq qalmış qapıya qaçdı, onu örtüb içəridən bağladı:
-Bir sakitləş, bir dur, nə olub axı? Həm eybdir, qonşular eşidir
-Qonşular eşidir? Cəhənnəmə eşitsinlər! Onsuz da bu alçaq məni biabır edib!
Oğlan get-gedə gücdən düşürdü, səsi boğulmuşdu, əvvəlki kimi dirənə bilmirdi, əlləri boşalmışdı və atasını geri çəkindirəmmirdi. Kişi axır ki, onu qaldırıb pilətənin üstündə od kimi qızarmış bıçağı götürdü, bir anda oğlanın var gücüylə arxaya dartdığı əlinin üstünə basıb götürdü…
Yanmış dəri “cızz” elədi…
Son bağırtı cəhdi oğlanın boğazında boğuldu, nəfəsi təngiməyə, öskürməyə başladı. Qadın irəli atılıb oğlunun əlini ərinin əlindən qopardı, kişi bir an böyümüş gözlərini qadının üzündə saxladı, əlindəki bıçağı çanağa tullayıb mətbəxdən çıxdı…
Oğlan yerə çökdü. Başında qəribə səssizlik yarandı, hər şey susdu. Qadın əvvəlcə suyu acdI, əlini isladıb oğlunun sinəsinə, üzünə, alnına çəkdi, sonra onu asanlıqla yerdən qaldıraraq əlini buz kimi suyun altına tutdu. Oğlan ufuldayıb əlini geri çəkdi.
-Dəymə, belədə daha az yandırar-oğlunun əlini əlində saxlayıb üfürməyə başladı
Səsi qınayıcı səsləndi:
-Niyə atam gəldi məktəbə?
-Zəng ediləndə evdəydi, qoymadı məni… Neyləmisən?-üfürməyini saxlayıb oğluna baxdı.
Olanlar gözünün qarşısından keçdi. Qanqaraçılıq dolu günüydü.
-Sinifdə pul itib
-İtib itib, sənə nə?
-Deyirlər mən götürmüşəm…
-Niyə elə deyirlər?
-Mənim çantamdan çıxıb…
-Nə qədər idi?
-Yeddi manat, bir beşlik və iki təklik…
-Nə bildilər oğurlanan puldur?
-Çünki manatlıqlardan birinin küncündə 1+1 yazılmışdı..
-Bərabərdir və cavab yoxuydu?-qadın acı-acı gülümsədi, başa düşdü ki, əri niyə bu qədər qəzəbliymiş və anladı ki, özü də indi əsəbləşəcək, oğlunun əlini əlindən buraxdı
-Yoxuydu…
---------------
Bu həyatında aldığı ilk ədalətsiz cəzaydı. Anası -“Niyə elədin?”-soruşmadı və o də söyləmədi...
----------------
Otağına getdi. Əlinin üstü alışıb yanırdı, ağrıdan iki qatlanıb dayandı.
Sonra çarpayıda oturub içini çəkə-çəkə xeyli ağladı. Bir gözü qapıdaydı, anasının gələcəyinimi gözləyirdi, ya atasının otaqdan çıxıb anasına nəsə deyəcəyinimi, bilmirdi…
Yəqin ki, bu adi bir zarafat kimi başlamışdı, amma lazım olmayan zamanda və lazım olmayan adama edildiyindən sədası direktorun otağınacan gedib çıxan hadisəyə çevrilmişdi. O qız sinifdə ab-hava korlananda çarəsiz vəziyyətdə qalmışdı. Qıcıqlanan oğlan haqlı olaraq ələ salındığını anlayanda şikayət etmişdi. Bəlkə də səbri bitmişdi, bəlkə də sinifdə hamıdan yaxşı oxuyan, müəllimləri tərəfindən daima təriflənən, lakin heç cür həmyaşıdlarıyla dil tapa bilməyən, lağ-lağa obyektinə çevrilən oğlanı ona sataşmaq üçün ara-sıra düşünüb tapılan zarafatlarla sinif yoldaşları bu həddə çatdırmışdı və bütün bu lağ-lağa yığınına dərs vermək qərarına gəlmişdi. Tərbiyə işlərinə baxan müəllm sinifdə axtarış edəcəyini elan edəndə parta yoldaşı özünü itirmişdi, oğlan onun əllərinin əsdiyini görmüşdü. Qız elə qızdır. Qız da oğurluq edər? Oğurluq oğlanların işidir. Hər şey, dünyada baş verən bütün pis əməllər oğlanların boyuna biçilib, qızlar ancaq gül kimi ətir saçmaq, gözəllik ilahəsi olmaq, dünyanı xilas etmək üçün yaranıblar.
Pul onun çantasından çıxdı... Qız şeytan-şeytan gülümsəyirdi…
Parta yoldaşını, hələ üstəlik də qız ola, ələ vermək ona yaraşmazdı. Güya ki, bunu etsəydi nə olacaqdı? Kim inanacaqdı? Qız çətin ki, “mən eləmişəm”-deyəydi…
…Otaq üstünə gəlirdi. Əlinin yanğısı nazik və iti sızıltıya çevrilmişdi. Anasıylala danışmaq qərarına gəldi. Hər halda onunla atasından daha asan alınardı.
Mətbəxə qayıtdı. Qadın pilətənin qabağında dayanıb yemək qazanını qarışdırırdı, gözləri qızarmışdı. Bir an dayandı, ona baxdı və işinə davam etdi. Anası qazanı qarışdırmağını saxlamırdı, deyəsən nə etdiyi heç eyninə də deyildi.
Lap astadan, səsi titrəyə-titrəyə səsləndi:
-Ana...
Təkcə səsi deyil, bütün bədəni əsirdi. O başını qaldırıb oğluna, dönüb qazana baxdı, ayılmış kimi oldu. Qaşığı qazanın qırağına çırpıb qapağını qoydu. Üzünə baxdı. Sonra baxışları əllərinini axtardı, osa əllərini arxasında gizlətdi. Anasının baxışları üzünə qayıtmadı, tamam başqa tərəfə çevrildi.
-Ana...
Qadının səsi əsəbi və kədərliydi:
-Atanın yanına keç… Onunla danış…
…Atası küncdəki kresloda oturub başını aşağı salmışdı. Onun içəri keçməyni aldırmadı. Qarşısına getdi, başını azacıq qaldırıb ayaqlarının ucuna baxdığını hiss elədi… Aralarında uca divarlar olduğu deyilə bilməzdi, amma hasar yox da deyildi. Atası tez hövsələdən çıxırdı, elə o də sakit oğul sayılmırdı. Küçədə, məktəbdə, məhəllədə dava-dalaşa qarışdığı da olmuşdu, yoldaşlarına qoşulub veyillənərək evə gec qayıtdığı, cəzalandığı da… Atası evdə çox az olurdı. İllərdi böyük bir şirkətdə ən hörmətli mühəndis sayılırdı. İşdən-gücdən başı az-az ayılırdı. Öğluyla bağlı hər şeyi arvadından soruşurdu. Deməməsi mümkün deyildi. Vay o gündən ki, kənardan oğluyla bağlı nəsə eşidəydi, evdə tufan qopurdu və qadın danlanırdı. Kişi qadını günahlandırırdı ki, oğlunu ərköyün böyüdür, basil-başına qalıb bir qələt edəcək və onun da, anasının da əziyyəti heç olacaq. Dərsləri pis deyildi, amma atasının istədiyi kimi mükəmməl şagird olammırdı…
-Ata…
-….
-Ata…
-Nədi?
Atasının səsində “Rədd ol, gözümə görünmə”-tonu vardı. Amma oğlan atasıyla kişi kimi söhbət etmək istəyirdi.
-Ata, pulu mən götürməmişdim…
Kişi qəzəbli gözlərini üzünə zillədi:
-Bunun nə mənası var? Nə Desən boşuna. Bütün məktəb bildi ki, mənim oğlum sinif yoldaşının pulunu oğurlayıb.. Anlayırsanmı, oğurlayıb! İndi sənin sinif yoldaşların, müəllimlərin bunu danışacaqlar, unutmayacaqlar da.. Bilirsən bu nə deməkdir? Sabah-birigün kim nə itirsə ilk əvvəl səndən şübhələnəcəklər-əlini ona uzatdı-səndən, mənim oğlumdan!
-Ata, bu adi zarafat idi…
-Zarafat?-kişi daha da acıqlandı-Sən nə danışırsan? Bu şərəf məsələsidir, belə zarafat olar? Oğurluq, anlayırsanmı, sən oğurluq eləmisən..
-Mən eləməmişəm.. Qız… O qız götürmüşdü, bilirdim…
-Pul ki sənin çantandan çıxıb-atası kəskinliklə sözünü kəsdi-sənin çantandan! Mən ona görə gecəmi gündüzümə qatıb işləyirəm, az qala hamballıq edirəm ki, sən, sən mənim oğlum ehtiyac görməyəsən, müəllim tuta bilim, dil öyrənəsən, hər şeyin olsun, yoldaşlarının yanında utanmayasan- səsi tutqunlaşdı-amma sən məni gör necə utandırdın! İndi həyətdəkilər, qonşular bunu dillərinə dolayacaqlar, anlayırsanmı bu nədir?
Başını yellədi, əlini qapıya uzatdı:
-Çıx, çıx, səni gördükcə hirslənirəm…
O da hirslənirdi. Axı niyə onu, öz oğlunu deyil, qonşuları, yad adamları düşünür? Niyə ona can yandırmaqdansa, onların yanında yaxşı görünmək istəyir?
Mətbəxə qayıtdı. Anası kiçik mətbəx masasına dirsəklənib oturmuşdu.
-Nə dedi?
-Heç nə… Eşitmək istəmədi…
Qəhər boğazında düyünləndi. Çox istəyirdi ki, atası ona inansın, bütün bu lənətə gəlmiş şərəf-qürur məsələlərini unudub dinləsin, ürək-dirək versin… Əlinin üstünə baxdı, yanmış dəri büzüşüb yaranın bir kənarına yapışmışdı, sızıltıqı boynunacan yayılmışdı, çiyninəcən qalxıb zoqquldayırdı…
Amma bu yox, atası, atası ağrıdırdı onu! Ya oğlan onu anlayacaq qədər böyüməmişdi, ya da atası oğlunu anlamayacaq qədər böyümüşdü…
Anası qızarmış gözlərini ovuşdura-ovuşdura ayağa qalxdı:
-Get əl-bir an susdu, ya da ona elə gəldi ki, anasının cümləsində pauza yarandı-üzünü yu, nahar gecikdi, atanı çağırım
Ac qalmağa razıydı, atasıyla bir süfrə arxasında göz-gözə gəlməyə yox. Əl-üzünü yumağa getmədi, otağına qayıtdı…
----------------
Yaxın zamanlarda olmuş, özü yaşda bir oğlanın ölmünü xatırladı. Bütün günü xəbərlərdə bu hadisəni təkrar-təkrar göstərmişdilər. Oğlan məktəbdə ona bir sillə çəkən müəllimin acığına özünü asmışdı. Bilmirdi, özünü asmaq necə ölümdür, amma anası o səhnələri seyr edərkən “Yazıq uşaq, gör indi onun anası nə çəkib?”-demişdi. Atasısa soyuqqanlılıqla dillənmişdi: “Getdi o müəllimin qanı”... Və o düşünmüşdü ki, hər necə olsa da uşaq sillənin intiqamını ölümüylə də olsa aldı...
Bəlkə eynisini etsin?
İntiqam almaq istəyirdi… Hə, bu ən yaxşı çıxış yoludur
Amma hər şeydən əvvəl bir məktub yazıb qoymaq lazımıydı. Bilirdi ki, adətən intihar edənlər ölüm qabağı bunu edirlər. Hətta indi deyəsən insanlar ancaq intihar məktubları yazırlar…
Məktub yazacağı kağızı hansı dəftərindən çıxaracağı oğlanı bir müddət düşündürdü. Anası dəftərlərinin səliqəli saxlanmasına ciddi nəzarət edirdi. Hələ vərəqlərin cırılıb çıxarılması... “Məncə hələ yazmağa başlamadığım dəftərlərdən vərəq sayının azalması ağlına gəlməz”- düşündü-“Durub bir də onları saymayacaq ki?”…
“Ana, pulu mən götürməmişdim. Sinifdə uşaqlar bilirlər, soruşarsınız. Atama de ki, mən günahkar deyiləm”. Anasına yazığı gəldi: “Ana, məni bağışla. Səni çox sevirəm”. Anasına həmişə- “Səni çox istəyirəm”-deyirdi, amma “Səni çox sevirəm”-yazdı. Belə daha anlamlıydı sanki...
Kağızı dörd qatladı, yastığının üstünə qoydu...
Bəs necə ölməli?
Müşkül məsələydi. Özünümü assın? Necə? Evdə kəndir olmayacaqdı, nədənsə ip kimi istifadə eləmək olardı, bəs onu hara bağlayacaqdı? Gözləmək istəmirdi, elə bu an, öz otağında eləmək istəyirdi…
Başını qaldırıb yuxarı baxdı, çılçıraq tavana yapışdırılmışdı. Bir də pəncərənin üstündə pərdə karnizi vardı. Görəsən onun ağırlığına davam gətirərdimi?
Nəzərləri karnizdən aşağı sürüşüb pəncərəyə zilləndi. Pəncərə! Beşinci mərtəbədə yaşayırdılar, otağının pəncərəsi binanın arxa tərəfinə, mərkəzi küçələrdən birinə açılırdı. Maşınların, insanların səsi demək olar ki, heç zaman bu küçədən kəsilmirdi.
Pərdəni kənara sıyırıb pncərəni açdı. Baharın son günləriydi. May ayının istisi, hardansa havaya qarışan çiçək ətri, küçənin səs-küyü otağa doldu. Aşağı, küçəyə boylandı. Burdan aşağı atılsa heç nəyə ilişməyəcəkdi, düz səkiyə düşəcəkdi.
Yuxarı qalxdı. Əliylə pəncərənin kənarından tutub ensiz kəsmədə dayandı, aşağı boylandı, səki adamla doluydu. Birdən kiminsə üstünə düşsə? Bəs o adam yıxılsa, ya qorxsa necə olacaqdı?
Bayaqdan ağır-ağır irəliləyən zaman birdəncə sürətləndi. Qapı qəfil açıldı, qadın kandarda dayanıb küt-küt pəncərənin içində dayanan oğluna baxdı, oğlan onun baxışlarından özünü itirdi, amma macal tapıb özünü geri, otağın içinə, döşəməyə atdı. Qadın açıq pəncərəyə yaxınlaşıb onu bağladı:
-Nə işin var sənin burda? Yıxılarsan, bir də ora çıxma...
Beyni ildırım sürətiyə işləməyə başladı, hiss etdirmədən çarpayısına yanaşıb məktubu yastığının üstündən götürdü, şalvarının cibinə soxuşdurdu. Şaxlı kağız xışıldayıb yığıldı. Anası ağzını açmağa imkan tapmamış otaqdan çıxdı, hamama keçib məktubu çıxardı, xırdalanınca bölüb qırıntıları çanağa atdı. Üstündən suyu çəkdi. Qırıntılar kiçik burulğana qarışıb yoxa çıxdı.
İçindən soyuq gizilti keçdi.
Anası mətbəxdəydi. Səsini çıxarmadan oturdu. Qabağına qoyulan yeməyi qaşıqlaya-qaşıqlaya dəhlizə boylandı.
Qadın oğlunun yanında oturub ona qısıldı. Əlini atıb saçlarını nizama salmağa çalışdı. Öğlan anasının isti təmasından ürəkləndi:
-Ana, mən…
Bu an kişi otaqdan çıxdı, dəhlizdən mətbəxə boylanmaq üçün bir an ləngidi, hamama keçdi. Qadın oğlundan aralanıb oğluna “yeməyini ye”-işarəsi verdi və ürkək nəzərlərini süfrəyə zillədi. Oğlan əlini qaşığa uzatdı və çəkdi, anasının lənətə gəlmiş yanıq izini görməsini istəmirdi:
-Ana…
Qadın barmağını dodaqlarının üstünə qoyub “Sus” işarəsi verdi.
Kişi vanna otağından çıxıb otağa qayıtdı. Qapını arxasınca çəkib kip örtdü.
Qadın boş nəzərlərini bir müddət süfrədə gəzdirib barmaqlarının ucuyla süfrəyə tökülmüş çörək qırıntılarını dənlədi:
-Bu gün şirkətdə iclas olub. Deyiblər xaricdən yeni mütəxəssislər dəvət olunub, ixtisarlar aparılacaq.
-Aha?-qaşığı o biri əlinə götürdü
-Atanı işdən çıxardıblar...
May, 2015