Mirmehdi Ağaoğlu - Sevinc Çılğının kişi yazarlardan üstünlüyü

04.03.15

Artpress.az yazıçı Mirmehdi Ağaoğlunun şairə Sevinc Çılğının “Yumurta” hekayələr kitabı haqqında yazdığı məqaləsini təqdim edir.

Sevinc Çılğının kitabı mənim üçün 13 yox, 12 hekayədən ibarət idi. Çünki “Yumurta” hekayəsini əvvəldən oxumuşdum. Sevinc bu hekayəni mənə göndərəndə heç kitab söhbəti yox idi.
 
Açığını deyim, hekayə çox xoşuma gəlmişdi. Bəyənmişdim. Bilmirəm, təsadüfən belə alınmışdı, yoxsa qəsdən kitabın ən yaxşı hekayəsini göndərmişdi. Çünki kitabı oxuyandan sonra əmin oldum ki, “Yumurta” Sevincin kitabının ən yaxşı hekayəsidir.
 
Hekayə çox gözəl qurulub. Əsərin mesajı da aydındır. Süjet, struktur da öz yerində. Hekayədə razılaşmadığım bir məqam var. Sevinc qəhrəman üçün müəyyənləşdirdiyi simvolu oxucuya da qəbul etdirmək istəyir. Bu isə müasir nəsrdə qəbul olunan deyil. Yəni müəllifsən, öz fikrin özündə qalsın. Oxucuya imkan ver qoy özü seçimin etsin.
 
“Yumurta”nın qəhrəmanı Mədinə toyuğun yumurtlamasını xeyrə yozur. Ona elə gəlir ki, xoruz nəslinin artacağına sevindiyinə görə banlayır. Neçə ildir Mədinənin uşağı olmur deyə o, bu məsələlərdə çox həssasdır. Mədinə şüuraltı olaraq yumurtaya öz nəslinin də davamı kimi baxır. Amma iş elə gətirir ki, yumurtanı əri sındırıb içir.
 
Gün keçib il dolanır, Mədinənin uşağı olur. Amma ölü. Xəbəri öyrənən nakam ata şənlik üçün hazırlatdığı süfrəni vurub aşırır. Bu vaxt xoruz ortaya çıxıb banlamağa başlayır. Qeyri-ixtiyari oxucuda belə bir fikir yaranır ki, Mədinənin ailəsini xoruzun ahı tutub. Sevinc bunu Mədinənin düşüncəsi kimi verə bilərdi, amma vermir. Mədinənin uşağının olmamasında xoruzun nə “barmağı”? Təsadüfdür də belə alınıb. Həm də çarəsiz insan hər şeydə bir məna axtarar, Mədinə də bu mənanı yumurtada axtarıb. O halda əsəri mistika ilə, batil inancla yükləmək nəyə gərək? Adətən müəlliflər bu cür başa düşülməmək üçün bütün məsuliyyəti qəhrəmanın üzərinə atırlar. Sevinc isə buna getmir. Qəhrəmanın məsuliyyətini də öz üzərinə götürür.
 
Necə ki, bütün hekayələrdə sanki qəhrəmanların altından bir Sevinc obrazı da yatır. Hiss edirsən ki, yaşantıları Sevinc öz həyatında təcrübədən keçirib, duyub; bax bu odur, o Bakı ləhcəsi ilə danışan qız da, o şıltaq qəhrəman da Sevinc özüdür.
 
“Boş ev”, “Mələfə” və başqa hekayələr o qədər güclü deyil. Tutalım “Boş ev” hekayəsi hansısa əsərdə qəhrəmanın monoloqu kimi yararlı ola bilərdi. “Mələfə” hekayəsini isə hadisəni üstdən, özünü nəql etməklə yox, hadisənin içinə girib ordan nəql etməklə yazmaq olardı. Hekayələrin həcmindən də görünür ki, Sevinc buna getməyib. Bir ayağını qaçaraq qoyub ki, tez-bazar bitirsin. Elə onların yazılma tarixləri də göstərir ki, müəllif bu hekayələrə bir daha qayıtmayıb. 7-8 il əvvəl necə yazıbsa indi də o cür götürüb çap edib.
 
Bəzi hekayələrdə qabarıq dil xətaları gözə dəyir. Fikir şifahi nitqdə necə təqdim olunursa, elə də yazıya köçürülüb. Bu xətaları işləyib aradan qaldırmaq olardı.
 
Sevinc qadın hisslərini olduqca gözəl təsvir edib. Kişi yazarlar bu detalları dəqiq bilmədikləri üçün tutalım bir qadının doğuş səhnəsini üzdən yazırlar. Dərinə gedəndə də süni olduqları hiss olunur. Amma Sevinc qadının doğuş hisslərini məharətlə canlandıra bilir.
 
Və ya əsərlərdə sevişmə səhnələrinin kişi partnyorlar gözü ilə təsvir olunmasına öyrəşmişik. Sevincin hekayələrində isə biz əksini görürük. Özü də bunlar olduqca dəqiq və dolğun şəkildə təsvir olunur.
 
Bir məsələni xüsusilə qeyd edim ki, bu hissləri yazmaq bacarıqla yanaşı cəsarət də tələb edir. Sevinc isə bu iki xüsusiyyəti öz qələmində cəmləşdirməyi bacarıb. /lent.az/

Yenililklər
06.01.25
Sevil İrevanlı - Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünün 100. Milletlerarası Kongresinden gözlemler, izlemler
11.12.24
İzzəddin Həsənoğlu və Mirzə Ələkbər Sabirin Türkiyədə nəşr olunmuş kitablarının təqdimatı olub
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.