Mirmehdi Ağaoğlu - Sevinc Çılğının kişi yazarlardan üstünlüyü

04.03.15

Artpress.az yazıçı Mirmehdi Ağaoğlunun şairə Sevinc Çılğının “Yumurta” hekayələr kitabı haqqında yazdığı məqaləsini təqdim edir.

Sevinc Çılğının kitabı mənim üçün 13 yox, 12 hekayədən ibarət idi. Çünki “Yumurta” hekayəsini əvvəldən oxumuşdum. Sevinc bu hekayəni mənə göndərəndə heç kitab söhbəti yox idi.
 
Açığını deyim, hekayə çox xoşuma gəlmişdi. Bəyənmişdim. Bilmirəm, təsadüfən belə alınmışdı, yoxsa qəsdən kitabın ən yaxşı hekayəsini göndərmişdi. Çünki kitabı oxuyandan sonra əmin oldum ki, “Yumurta” Sevincin kitabının ən yaxşı hekayəsidir.
 
Hekayə çox gözəl qurulub. Əsərin mesajı da aydındır. Süjet, struktur da öz yerində. Hekayədə razılaşmadığım bir məqam var. Sevinc qəhrəman üçün müəyyənləşdirdiyi simvolu oxucuya da qəbul etdirmək istəyir. Bu isə müasir nəsrdə qəbul olunan deyil. Yəni müəllifsən, öz fikrin özündə qalsın. Oxucuya imkan ver qoy özü seçimin etsin.
 
“Yumurta”nın qəhrəmanı Mədinə toyuğun yumurtlamasını xeyrə yozur. Ona elə gəlir ki, xoruz nəslinin artacağına sevindiyinə görə banlayır. Neçə ildir Mədinənin uşağı olmur deyə o, bu məsələlərdə çox həssasdır. Mədinə şüuraltı olaraq yumurtaya öz nəslinin də davamı kimi baxır. Amma iş elə gətirir ki, yumurtanı əri sındırıb içir.
 
Gün keçib il dolanır, Mədinənin uşağı olur. Amma ölü. Xəbəri öyrənən nakam ata şənlik üçün hazırlatdığı süfrəni vurub aşırır. Bu vaxt xoruz ortaya çıxıb banlamağa başlayır. Qeyri-ixtiyari oxucuda belə bir fikir yaranır ki, Mədinənin ailəsini xoruzun ahı tutub. Sevinc bunu Mədinənin düşüncəsi kimi verə bilərdi, amma vermir. Mədinənin uşağının olmamasında xoruzun nə “barmağı”? Təsadüfdür də belə alınıb. Həm də çarəsiz insan hər şeydə bir məna axtarar, Mədinə də bu mənanı yumurtada axtarıb. O halda əsəri mistika ilə, batil inancla yükləmək nəyə gərək? Adətən müəlliflər bu cür başa düşülməmək üçün bütün məsuliyyəti qəhrəmanın üzərinə atırlar. Sevinc isə buna getmir. Qəhrəmanın məsuliyyətini də öz üzərinə götürür.
 
Necə ki, bütün hekayələrdə sanki qəhrəmanların altından bir Sevinc obrazı da yatır. Hiss edirsən ki, yaşantıları Sevinc öz həyatında təcrübədən keçirib, duyub; bax bu odur, o Bakı ləhcəsi ilə danışan qız da, o şıltaq qəhrəman da Sevinc özüdür.
 
“Boş ev”, “Mələfə” və başqa hekayələr o qədər güclü deyil. Tutalım “Boş ev” hekayəsi hansısa əsərdə qəhrəmanın monoloqu kimi yararlı ola bilərdi. “Mələfə” hekayəsini isə hadisəni üstdən, özünü nəql etməklə yox, hadisənin içinə girib ordan nəql etməklə yazmaq olardı. Hekayələrin həcmindən də görünür ki, Sevinc buna getməyib. Bir ayağını qaçaraq qoyub ki, tez-bazar bitirsin. Elə onların yazılma tarixləri də göstərir ki, müəllif bu hekayələrə bir daha qayıtmayıb. 7-8 il əvvəl necə yazıbsa indi də o cür götürüb çap edib.
 
Bəzi hekayələrdə qabarıq dil xətaları gözə dəyir. Fikir şifahi nitqdə necə təqdim olunursa, elə də yazıya köçürülüb. Bu xətaları işləyib aradan qaldırmaq olardı.
 
Sevinc qadın hisslərini olduqca gözəl təsvir edib. Kişi yazarlar bu detalları dəqiq bilmədikləri üçün tutalım bir qadının doğuş səhnəsini üzdən yazırlar. Dərinə gedəndə də süni olduqları hiss olunur. Amma Sevinc qadının doğuş hisslərini məharətlə canlandıra bilir.
 
Və ya əsərlərdə sevişmə səhnələrinin kişi partnyorlar gözü ilə təsvir olunmasına öyrəşmişik. Sevincin hekayələrində isə biz əksini görürük. Özü də bunlar olduqca dəqiq və dolğun şəkildə təsvir olunur.
 
Bir məsələni xüsusilə qeyd edim ki, bu hissləri yazmaq bacarıqla yanaşı cəsarət də tələb edir. Sevinc isə bu iki xüsusiyyəti öz qələmində cəmləşdirməyi bacarıb. /lent.az/

Yenililklər
04.04.24
Kino Agentliyi gənc kinematoqrafçılara dəstək məqsədilə Alternativ Kino  Akademiyası təsis edib
15.03.24
Türk mədəni irsinin qorunması üçün vahid mexanizm formalaşdırılmalıdır
15.03.24
Gülnar Səma - Ulucay Akifin “Pul axtaranlar”ı
13.03.24
“Kinomuzu yaradanlar, Kinomuzu yaşadanlar” layihəsinə start verilir
13.03.24
Mehriban Ələkbərzadə: “Əsrə bərabər gün” tamaşası dünən, bu gün, sabah kontekstində yaşadığımız əsrə baxışdır
13.03.24

Azərbaycan London Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur

11.03.24
"Oskar" mükafatının qalibləri məlum olub
06.03.24

Dövlət sifarişi ilə “Kür - çaylar anası” sənədli filmi istehsalata buraxıldı

03.03.24
Asif Rüstəmli - Azərtac nə vaxt yaradılıb?
29.02.24
Abbasəli Xankişiyev - Dağlar kimi məğrur saxla başını
29.02.24
Əlirza Zihəq - Şuşa zəfəri
29.02.24
II Kitabqurdu Payız Oxu Marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb
27.02.24
Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin fəaliyyəti qənaətbəxşdir
23.02.24
Kənan Hacı - Korifeyin həyatını cəhənnəmə çevirən Dahi - Mahir Qarayevin "Sonuncu korifey" romanı üzərinə qeydlər
10.02.24
Öz nəğməmlə tək qalmışam indi mən - Höte
08.02.24
Gülnar Səmanın “Sözümüz sözdür-2” kitabı “GlobeEdit” nəşriyyatında çap olunub
01.02.24
Rus poeziyasının Gümüş dövrü - Seçmə şeirlər
01.02.24
Rəşad Səfər - Çığıranlar və çığırmayanlar
29.01.24
“İsveç nəsr antologiyası” ilk dəfə Azərbaycan dilində
29.01.24
Küyülü Nəccari Səid - Olumla ölüm arasında
29.01.24
Qulu Ağsəs haqqında kitab işıq üzü görüb
27.01.24
Natəvana "yaxılan" qara və qırmızı boyalar - Fərid Hüseyn yazır
25.01.24
Mahir N. Qarayev - Qara maskalı qatil
25.01.24
Tanınmış alim Paşa Kərimov vəfat edib
25.01.24
Fərid Hüseyn - Sözümüzü Allaha çatdırana vida
24.01.24
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” romanı Təbrizdə yayınlandı
16.01.24
"Arşın mal alan" Ankara Dövlət Opera və Balet teatrında nümayiş olunub
16.01.24
Mahir N. Qarayev - Bir dəqiqəlik sükut, yaxud fikirli gördüyüm fikir adamı
16.01.24
Səfər Alışarlı - "Səs" romanı ustalıqla yazılmış əsərdir
16.01.24
Dünyaca məşhur roman Azərbaycan dilində - İlk dəfə
16.01.24
Səlim Babullaoğlu - Düma, Natəvan, xəncər, arxalıq və oyun
14.01.24
Ədəbiyyat İnstitutunda unudulmaz şair Nurəngiz Günə həsr olunmuş tədbir keçirilib
10.01.24
Bu boyda ömrü məhəbbətsiz necə yaşayasan? - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında - Fərid Hüseyn
10.01.24
Bolqarıstanda beynəlxalq festivalda ölkəmizi “Açar” bədii filmi təmsil edəcək
10.01.24
Tanınmış yazıçı, ədəbiyyatşünas Çingiz Hüseynov vəfat edib
10.01.24

"Dünya ədəbiyyatı" dərgisinin "Macarıstan" sayı və "Macar ədəbiyyatı" antologiyası nəşr olunub

26.12.23
Zərdüşt Əlizadə - Qəm-qüssə, kədər şairi
20.12.23
Fərid Hüseyn - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında
18.12.23
İki şair, iki şeir - Mahir N. Qarayev və Sesar Valyexo
18.12.23
Fərid Hüseyn  Bişkekdə Çingiz Aytmatova həsr olunan beynəlxalq forumda iştirak edib
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.