Ayişə Nəbi - Molla dini
23.05.14

Adam bəzən ətrafına baxanda dindaram deməyə utanır. Mən hansı dinin dindarıyam? Qorxu və əzabın hakim olduğu “islam” dinininmi?

Burda dayanıb düşünürsən, doğrudanmı, islamda qorxu və əzab hakimdir?

Zamanın aşınması mütləq olsa da İslam öz ilkinliyini olduğu kimi saxlaya bilmişdir. “Quran qiyamətə qədər sizin kitabınızdır” deyən Allah onu qoruyur. Kitabada, onun dəyişməzliyinə də sözüm yoxdur. Ancaq İslam dininin kölgəsində bir də molla dini varki, adam bu dinin dindarı olmaq istəmir. Molla dinində nə desən var, qorxu, əzab, cənnət-cəhənnəm sevdası, günah-savab, huri-qılman...

Elə bura çatanda yenə bir an dayanır və mollaların savab anlayışını düşünürsən. Molla dinində alimə çaylarından bal kimi sular axan, içində onsəkkiz yaşlı qız şəklində huri-qılmanların başına fırlandığı cənnətməkanıdır. Nə olur olsun çoxlu savab qazanıb bəri başdan cənnətin biletini almaq lazımdır. Cənnət biletinə hesablanmış molla dini əsl islamdan, onun mahiyyətindən o qədər uzaqdır ki, bunları bir araya gətirib barışdırmaq mümkün olmur.

İslam bir sevgi dini, eşq dinidir. Əlifbası sevgi hərfləri olan, ibadətlərimiz sevgi təranələri kimi bizi canımızın mənbəyinə aparan, eşq dəryasında nurlanaraq varacağımız ilahilikdən qopub bir molla, zahid dünya görüşünə, ruhuna sığa bilərikmi? Hər nəfəsi ibadət olan Eşq yolu yolçularının kölgəsinə qamçı vuran, şəriət çərçivəsindən başını çıxara bilməyən molla “elm-i lədünni”dən danışan da islam baş-ayaq olmazmı?

Dində təfərrüat sayılan, bir böyük bütünün xırda zərrələri olubda onların tək-tək dəyişməsiilə, əslində, mahiyyətin dəyişmədiyi detallar var ki, molla dini bir kiçik detalı bəhanə edib Nəsiminin dərisini soydurur, sonra da ona yas tutur.

Yas demişkən, dinimizin ən çox istifadə olunduğu yer niyə yas mərasimləridir. Bir çox insan, hətta halvanı ölü xörəyis aydığı kimi dini də ölü üçün elm hesab edir. Halbuki halvanın tarixi ta hz. Musaya(ə) gedib çıxır .Hz.Musanın(ə) gövmü 40 il yol gedib aclıkq çəkəndə Allah onlara bildirçin əti ilə qüdrət halvası endirdi. Eləcə də Quranı və digər dinik itabları, ölülərin qiyamətdən öncə dirilmə şansları olmadığı və ölmüş halda da kitab oxumaları, Quranda deyilənlərə əməl etmələri mümkün olmadığı üçün, Allah öz kitabını bizə-dirilərə göndərib və çox yerdə də deyir: ey insan, heç düşünməzsənmi? Yəni, kitabını göndərir və bizə ağıl, iradə verərək düşün deyir. Nə qədər ki, canında can var “düşün” deyir, öldükdən sonra düşün məqabiliyyətin olmayacaq.

Uca Allah “düşün” dediyi halda, molla dinində düşünməyə imkan verilmir. Molla dininin qanunlarında bunlar var: heç bir halda düşünmə, kor-koranə namaz qıl, oruc tut, haccaget, savab işlət. Namaz qıl, çünki dindarsan, oruc tut-sağlamlıqdır, hacca get-savabdır, savab işlər gör–cənnətdə yer qazan. Günah eləmə, çünki cəhənnəmdə qır qazanında yanarsan. Doğrudur, bunları eləmək lazımdır, ibadət dinin dirəyidir, amma əsl ibadət. Molladinində bu ibadətlər şəkil və hərəkətlərdən ibarətdir, islamda isə hər hərəkətin, hər ibadətin altqatında Alla heşqi, Allah sevgisi durur, yoxsa qorxu, yaxud ibadət və savabların qarşılığında alacağın mükafat, ya da cənnətə girmək sevdası durmur təkcə. Əsl islamda hər şeyi, canını, özünü, bütün dünyanı yox hesab edirsən, sadəcə bir hədəfin olur-Allah, Allaha varmaq. Cənnətdə, hər cür mükafat da bu uzun yolun pillələridir. ”Mənə səni gərək səni” deyə bir körpə anasına necə can atırsa, insanda Allahına, zərrəsi olduğu Allahına eləcə can atır.

Deyir “tövbə qapısı açıqdır”. Bəli, “gündə qırx dəfə günah eləsən də yenə gəl” çünki, “Allah tövbələriq əbul edəndir”. Nə istəyirsən elə, axırda güclü bir tövbə edərsən, olarsan tər-təmiz, ya da uzaqbaşı hacca gedib hacı olandan sonra hamı sənə hörmət edəcək ki, bəs adam gedib pak olub gəlib.

Tövbə, elə beşcə dənə hərfin yan-yana düzülüb asanca deyilən bir sözd eyil, tövbə dediyi zaman insan elə bir silkələnir, elə bir sarsılır ki, necə deyərlər” dəymişi dura dura, kalıt ökülür”, insanın bu tövbədən sonra günah eləyəcək taqəti qalmır. Ya da deyirlər namaz qılıb dua elə Allah sənə istədiyini verəcək. Molla dinində hər şey şəkildən ibarətdir, amma islam qəlblərə baxar, meyarı mənəviyyatdır, hər ibadət bir mənəvi susuzluqdur, ”Allah qəlblərdə olanı biləndir”.

Biz Quranı oxuyur, amma qanunları özümüz qoyuruq. Müasir insan beyni ilə düşünürük ki, dinin bütün məsələləri həll olunub. Çünki Quranın əmrləri və qadağaları nəfsimizə ağır gəlir. Nəfsimiz istəyir ki, biz çox asan yaşayaq, ömrümüzün hər anından zövq alaq, yolumuz hamar, özümüz xoşbəx tolaq.

İnsanla kainatın, təbiətin əlaqəsini, ahəngdarlığını unuduruq, dini sadəcə, cəmiyyətdə nizam-intizamın yaradılması və qorunması, eyni zamanda kütləni tabe etdirmə maşını sayırıq. Millətin ələ alınmasında ən güclü silah millət, xalq, vətən, mənəviyyat anlayışları deyil də, bir başa dindir. Molla dinində isə şəriətdən o tərəf özəl bir sahədir və oraya boylanmaq belə “günahdır”. Sözün qısası, Rene Genon düz deyir: “Qərbdə elm atası olmayan uşaq, şərqdə isə elm uşağı olmayan atadır.” Biz əsl elmimizə sahib çıxırıq.

Yenililklər
24.04.24
IV Kitabqurdu Müəllimlərin Oxu Marafonu elan edilir
24.04.24
Nazir: Bakıdakı Qırğız Mədəniyyəti Günləri mədəni əlaqələrdə yeni səhifə açacaq
24.04.24
TRT-Avazın Baş koordinatoru: AzTV ilə birgə çoxlu layihələr reallaşdırırıq - MÜSAHİBƏ
24.04.24
İntiqam Yaşarın yeni şeirlər kitabı çap olunub
24.04.24
Həmid Herisçinin yeni kitabı çap olundu
24.04.24
Saday Budaqlı: Yazan adam gərək sözü hiss eləsin
24.04.24
Bakıda Qırğız kino günlərinin açılışı olub
04.04.24
Kino Agentliyi gənc kinematoqrafçılara dəstək məqsədilə Alternativ Kino  Akademiyası təsis edib
15.03.24
Türk mədəni irsinin qorunması üçün vahid mexanizm formalaşdırılmalıdır
15.03.24
Gülnar Səma - Ulucay Akifin “Pul axtaranlar”ı
13.03.24
“Kinomuzu yaradanlar, Kinomuzu yaşadanlar” layihəsinə start verilir
13.03.24
Mehriban Ələkbərzadə: “Əsrə bərabər gün” tamaşası dünən, bu gün, sabah kontekstində yaşadığımız əsrə baxışdır
13.03.24

Azərbaycan London Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur

11.03.24
"Oskar" mükafatının qalibləri məlum olub
06.03.24

Dövlət sifarişi ilə “Kür - çaylar anası” sənədli filmi istehsalata buraxıldı

03.03.24
Asif Rüstəmli - Azərtac nə vaxt yaradılıb?
29.02.24
Abbasəli Xankişiyev - Dağlar kimi məğrur saxla başını
29.02.24
Əlirza Zihəq - Şuşa zəfəri
29.02.24
II Kitabqurdu Payız Oxu Marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb
27.02.24
Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin fəaliyyəti qənaətbəxşdir
23.02.24
Kənan Hacı - Korifeyin həyatını cəhənnəmə çevirən Dahi - Mahir Qarayevin "Sonuncu korifey" romanı üzərinə qeydlər
10.02.24
Öz nəğməmlə tək qalmışam indi mən - Höte
08.02.24
Gülnar Səmanın “Sözümüz sözdür-2” kitabı “GlobeEdit” nəşriyyatında çap olunub
01.02.24
Rus poeziyasının Gümüş dövrü - Seçmə şeirlər
01.02.24
Rəşad Səfər - Çığıranlar və çığırmayanlar
29.01.24
“İsveç nəsr antologiyası” ilk dəfə Azərbaycan dilində
29.01.24
Küyülü Nəccari Səid - Olumla ölüm arasında
29.01.24
Qulu Ağsəs haqqında kitab işıq üzü görüb
27.01.24
Natəvana "yaxılan" qara və qırmızı boyalar - Fərid Hüseyn yazır
25.01.24
Mahir N. Qarayev - Qara maskalı qatil
25.01.24
Tanınmış alim Paşa Kərimov vəfat edib
25.01.24
Fərid Hüseyn - Sözümüzü Allaha çatdırana vida
24.01.24
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” romanı Təbrizdə yayınlandı
16.01.24
"Arşın mal alan" Ankara Dövlət Opera və Balet teatrında nümayiş olunub
16.01.24
Mahir N. Qarayev - Bir dəqiqəlik sükut, yaxud fikirli gördüyüm fikir adamı
16.01.24
Səfər Alışarlı - "Səs" romanı ustalıqla yazılmış əsərdir
16.01.24
Dünyaca məşhur roman Azərbaycan dilində - İlk dəfə
16.01.24
Səlim Babullaoğlu - Düma, Natəvan, xəncər, arxalıq və oyun
14.01.24
Ədəbiyyat İnstitutunda unudulmaz şair Nurəngiz Günə həsr olunmuş tədbir keçirilib
10.01.24
Bu boyda ömrü məhəbbətsiz necə yaşayasan? - Orxan Vəlinin Nahit xanıma məktubları haqqında - Fərid Hüseyn
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.