Rahid Ulusel - Azadlığın Azadı
05.03.14

Fəlsəfə elmləri doktoru


Azadla gəncliyimizin binəsindən, hətta illərlə bir-birimizdən iraq olsaq da, bir yerdəyik, qan və fikir dostuyuq... Kasıb oğlanlardıq... “Əsrə bərabər günlərdə” böldüyümüz çörək tikələrimiz bizi birləşdirmişdi. Biz Azərbaycanın biri-birindən uzaq bölgələrində yaşasaq da, hətta analarımızı dost eləmişdik. Çünki nəinki bizim, hətta analarımızın taleyi də oxşar doğulmuşdu. Ancaq biz doğulduğumuz kimi qalmadıq. Özündən doğulan Azərbaycanın ağrısında iştirak etdik. Dişimizlə-dırnağımızla özümüzə yollar aradıq. Azad ədəbiyyatda bərkiməyə çalışdı, mən fəlsəfədə. Mənim Harvard Universitetində məruzə oxuduğumu, Fəlsəfə Cəmiyyətlərinin Beynəlxalq Federasiyasına nəinki Azərbaycandan, bütün Qafqazdan ilk olaraq üzv seçildiyimi biləndə, Azad necə qürurlanırsa, mən də onun əsərlərinin ingiliscə nəşrinin başlanmasına eləcə fərəhlənirəm... Biz tək oğlanlar idik... İndi babayıq. Nəvələrimiz var. Biz ilk kitabımızın çapını illərlə gözləyirdik. İndi çoxlu kitablarımız var...
Mənim qəlbimdə bir Azad səltənəti var, 40 illik etibarlı dostluğun istehkam-qalası. Necə ki, “Hop-hopnamə”sini əzbər bilsəm də, Sabir haqqında hələ heç nə yazmamışam, Azada bunca yaxından bələd olsam da, dostumun yaradıcılığı haqqında nəsə yazmağa hələ cəsarət etmirəm. Hər dəfə bu işə köklənsəm də, yenə nəyinsə yetişmədiyini hiss edib, dayanıram...

Azadlığın Azadı seçkin nəsrinin ən müxtəlif janrlarında azadlığı ilə məhkumluğu arasında, həyatla ilğım arasında, özü ilə qondarması arasında, varlığı ilə yoxluğu arasında çırpınanlardan yazır. Zahirən elə görünür ki, Azad vulqar həddə varır. Əlbəttə, Azad olduqca riskə gedir. Sıldırımın lap qırağı ilə irəliləyir. Ancaq ədəbiyyatın qanunlarınca, amansız həqiqətlər də elə bu uçurumların lap qaşındadır. Hətta yazıçı bu titrək nöqtədə, uçunduğu məqamda belə, zəlzələ törətməsə, “həqiqət daşları” sərt qayalardan qopub düşməz... Sümükləşmiş beyinlər düşünən başlara çevrilməz... Azad, məhz beləcə, Azərbaycanı endiyi yerdən qaldırmaq istəyir. Azad Qaradərəlinin qələmindən göyərən nəsr – bu “Alp çəmənlik” bizim mənəviyyatımızın Pompeyini müşahidə nöqtəsində tikilib...

Azad yeganə yazıçıdır ki, biz onun əsərlərini ailəlikcə oxuyuruq. Hər dəfə yalnız bir hekayəsini. Dada-dada. Hamısını birdən oxumuruq ki, yazıçı ilə birgə düşünməkdən, obrazların, gözlənilməz təhkiyənin orbitində hərəkət etməkdən, əsil ədəbiyyatın semantikasını bizimlə bir zamanda yaşayan, bizimlə bu həyatı birgə addımlasa da, ona tamamilə başqa səmtlərdən baxan və bizi heyrətləndirən sənətkar-dostumun yazdıqlarında duymaqdan birdəfəlik doymayaq. Bu mənada Azad həqiqətən tükənməzdir. Onun əsərləri, əslində, bitəndən sonra başlayır...

Azad ömrü boyu ora-bura qaçıb, vurnuxub. Bu vurnuxma, təlaş onun yazılarının daxili stixiyasında da var. İndi mən altmışına çatmış dostuma deyərdim: Bəsdi, Azad. Dayan. Gərəkən bir zamanca sus. Sanki görünməz ol. Bütün yazdıqlarını bir qara daş kimi qoy ayaqlarının altına. Sən qalxdığın ucalıqda Azərbaycanın, Dünyanın hələ heç kimin görmədiyi həqiqətlərini hələ heç kimin yazmadığı dərinlikdə yaza biləcəksən. İnan dostuna.

8 fevral 2014 


Avanqard.net

Yenililklər
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
22.05.24
Kənan Hacı - Salman Mümtaz Leninə nə deyəcəkmiş?
22.05.24
2024-cü ilin Ədəbiyyat üzrə Beynəlxalq Buker Mükafatının qalibi məlum olub
21.05.24
Professor Edmund Herziq: Nizami Gəncəvinin əlyazmalarının vahid kataloqu üç dildə nəşr ediləcək
21.05.24
Azərbaycanda iki teatrın adı dəyişdirilir və işçilərinin maaşı artırılır
20.05.24
“Linqvistik nəzəriyyənin əsasları” kitabı nəşr olunub
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.