Etibar Salmanlı - Dovşan, xala və avtobus
27.01.14
İctimai nəqliyyatda olan hadisələr ən çox sevdiyim mövzudur. Bir çox dostlarımız bəzən mənimlə razılaşmır. Deyirlər, bu qədər avtobuslardan, avtobuslardakı xalalar, bibilər, dayılar və əmilərdən yazmaq lazım deyil. Ancaq mən düşünürəm ki, lazımdır.
Düzdür, bu mövzuda yazanda əsasən insanlarımızın mədəniyyətindən yazıram. İşin texniki tərəflərinə girmirəm. Avtobusda, metroda əyləşmiş gənc görəndə başının üstünü kəsdirən insanlardan yazıram. Ancaq son zamanlar nəqliyyat sektorumuzda ciddi insan tələfatıyla baş verən yol qəzalarını izləyəndən sonra düşünürəm ki, bizim sürücülərimizdə günah yoxdur. Problem insanlarımızdadır.
Yaxın keçmişdə Lökbatanda vaqe olan qəzanın fotolarında və videolarında bir xalanın müsahibəsi diqqətimi cəlb etdi. Xalanın sözlərinə görə, avtobusun ağzına qədər dolu olmasına baxmayaraq orta qapıdan minərək sağa doğru hərəkət edib. Az zaman sonra avtobus qatarla toqquşub. İri tonnajlı xala dolu avtobusdakı insanlara nə zülm verib, bir o avtobusdakı insanlar bilir. Ardından daha bir zərbə alıb insanlar. Qatarla toqquşub avtobusları və bəzi insanlar o qəza sonrası həyatını itirib.
Yəni ki, insanlar avtobus dolu olarkən düşünürəm ki, digərini gözləməlidir.
Avtobusda olan hadisələri hər zaman yadımda saxlayıram. Çünki gördüyümüz söhbətlərin qəhrəmanları elə özümüzük. Gördüyümüzü yazırıq. Güzgü misali...
Bir neçə ay bundan qabaq həyat yoldaşımla avtobusa mindik. Avtobusda boş yer və əlimizdə balaca qəfəsdə dovşan olduğundan əyləşərək gedəcəyimiz ünvana doğru yola çıxdıq. Mən ayaq üstdə dayanaraq dovşanın əsəblərinin necə güclü olduğu ilə maraqlanırdım. Elə bir az getmişdik ki, avtobusumuza çox normal geyimli "mədəni" bir xala öz övladıyla daxil oldu. Qapılar bağlanandan qısa müddət sonra sözün əsl mənasında üstümüzə hücüm edərək oturacaqda əyləşmiş qıza uşağını göstərərək: "Bu uşaq o dovşandan qiymətlidir?" sualını verdi. Mən avtobusda o tip anları çox görmüşdüm ancaq belə reaksiya ilə ilk dəfə qarşılaşdım. Heç nə demədən sakitcə yeri ona verəndən sonra başının üstündə dayandıq və arada bir-iki söz də atdıq o xalaya. Xala etdiyindən qürur duyaraq yolunu getdi. Mən isə onun etdiyinə utanaraq ünvana tez çatmağı istədim.
Xala əslində, artıq nirvanaya çatmış vəziyyətdə idi. Onun qarşısını heç bir abır, hörmət, qabiliyyət-qanacaq kimi anlayışlar ala bilməz. Facebook statuslarımın birində yazdığım kimi:
"Metroda, avtobusda boş yer görən Azərbaycan qadınının qarşısını heç bir qüvvə ala bilməz".
Bəzən niyə belə etdiklərini düşünürəm. İnanıram ki, bu gəldi- gedərdi. Ancaq nə etmək olar ki, Azərbaycan təkcə Bakının gözəl mərkəzindən ibarət deyil. Azərbaycanın regionları və Bakının kəndləri var. Kimsə deyə bilər, aşağılayırsan, ancaq mənim gördüklərim ona dəlalət edir ki, fərdi, şəxsi mədəniyyətimiz inkişaf etməkdənsə, daha tənəzüllə uğrayır.
Növbə mədəniyyəti kimi sadə bir prosesi yerinə yetirə bilmirik.
Bir-birinə yol vermək, hörmət etmək kimi sadə anlayışlar bizə bu qədər kənardır görəsən?
Yolu piyada keçidindən keçmək üçün polisin 20 manatlıq cəriməsi qorxusu lazımdır bizə?
Nə zamansa inkişaf edərik, mədəni səviyyəmiz artar. Ancaq indi biz dar bir çevrədə bu problemlərdən danışırıq. Xalalar, bibilər başımızın üstündə durur, onların keşikçiləri mobil telefonlarda meyxanaya, Üzeyirə qulaq asırlar.
Biz onlara baxıb gülürük, yazırıq onlar da bizə... /teleqraf.com/
|