Rasət Pirisoyu - Furqan Sadığın seirləri
02.10.13
Mən Furqan Sadığı tanımram. Amma Furqan Sadığın şeirlərindəki ovqatı yaxşı tanıyıram. Bu oqatın (bu «ovqat» sözünü şərti qəbul edin ) müasir Azərbaycan ədəbiyyatında əməlli - başlı tərcümeyi - halı var. Mən bu ovqatda yazılan şeirlərə ilk dəfə Əlisa Nicatın yaradıcılığında rast gəlmişəm. Sonra mən bu şerləri Vaqif Səmədoğlunda gördüm. Vaqif Səmədoğlu bu ovqatın üstündə əməlli -başlı şair işi apardı. Kimin yazmasından asılı olmayaraq indi bu şeiri Azərbaycan ədəbyyatında Vaqif Səmədoğlunun şeiri kimi tanıyırlar.
Məndə belə bir qənaət formalaşmışıdı ki, bu şeir deyəsən keçən əsrdə qaldı. Amma görünür belə deyilmiş. Mən bu şeirə bir ara Günel Mövludda da rast gəldim. Doğrudur, Günelin şeirlərində S. Yesenin temperamenti açıq - aşkar hiss olunurdu. Sergey Yesenin hara, Vaqif Səmədoğlu hara? Bu əlaqə ilk baxışda ağıla sığmır. Amma şəxsən mənim təsəvvürümdə bu yaxınlıq heç bir sual doğurmur. Bu da öz növbəsində Günelin şeirinə bir «rus azərbaycanlılığı» gətirirdi.
İndi bu şeirləri Azərbaycanda gözəl şair Mahir Mehdi yazır. Mahirin şeirlərində bu ovqat çox yorğundur. Hər halda mən belə hiss edirəm… Daha bir neçə nəfərin də adını çəkmək olar. Məncə bəsdir
Amma Furqanın şeirlərində bu « ovqat» açıq -aydın, sinədolusu nəfəs alır. Əlisa Nicatın şeirlərində bu ovqata bir heyranlıq vardı. Vaqif Səmədoğlu, Mahir Mehdi və Günel Mövlud haqqınlda dedim.
Furqan Sadığln şeirləri isə təpədən - dırnağa bu ovqatın içində olan, amma bu ovqatdan bezən, bu ovqatla əməlli - başlı mübahisə quran, hətta bu ovqata ironiya ilə yanaşan bir adamın şeirləridir.
Mən çoxdan idi ki, gənc şeirimizdə sənətkarlıq məsələsi görmürüdüm. Furqan Sadığın şeirləri mənə gümanımda yanılıdığımı açıb göstərdi. Azərbaycan ədəbyyatı min illər boyu eyni mövzunu bu və ya digər baxımdan təkrar- təkrar işləməyi özünün sənətkarlıq məsələsi hesab edib.
Məsələn , elə «Leyli və Məcnun» mövzusunu görün. Bu mövzunu neçə şairimiz işləyib? Bəlkə də sayı - hesabı yoxdur.
Mən Azərbaycan ədəbyyatında bu təcrübənin qorunub saxlanmasının tərəfdarıyam. Əks halda Azərbaycan ədəbyyatı öz milli simasını itirə bilər. Bu «milli sima ifadəsi» heç kəsi qorxutmasın! Mən ictimi həyatada, siyasətdə, xüsusən də adamlar arasında millətçilikdən, xüsusən də etnik millətçilikdən iyrənirəm. Amma mədəniyyətdə «millətçiliyin» tərəfdarıyam.
Millətçi olmayan mədəniyyət milli ola bilməz. Milli olmayan mədəniyyətin isə tərcümyei - halı, həyat tərzi, dəyərləri olmur. Mən hətta mədəniyyətdə «regionçuluğa da» pis baxmıram.
Məsələn, «Şəki pitisi» ilə, «Lənkəran ləvəngisi» arasında hər cür «milli qarşıdurma» mənə ləzzət eləyir. Ədəbiyyat da belədir. Mövzu da belədir. Sənətkarlıq məsələləri də belədir.
Həqiqi, səmimi olan bəzən uzunu müddət unutduğu həqiqətləri yenidən insanın yadına salır, buna görə insan özünü çox xoşbəxt hiss edir. Furqan Sadəğən şeirləri çoxdan unutduğum qənaətləri yenidən yadıma salıdığı üçün mən ona minnətdaram, ümid bəsləmək istəyirəm ki, Furqan indiki şeir sərsəmliyi içərisində öz içərisindəki şeirə daha çox inanacaq və həm də öz şeirini müdafiə etməyi bacaracaq.
Avanqard.net
|