Azad Qaradərəli - Bu gün Xocalının  işğasl günü deyil!
05.09.13

MƏNİM  XOCALI  BACIM


1992-ci ilin Xocalı hadisələri baş verən günlər idi. Ayın neçəsi olduğunu dəqiq xatırlaya bilmirəm. Bir onu bilirəm ki, qan məni  tutmuşdu  o günlər. Nə məktəbdə əməlli dərs keçə, nə bir yerdə rahat diz qatlayıb otura bilirdim, nə də gizildəyən əlimə qələm ala bilirdim. Köhnə makinam da neçə gündü üstü ötrülü qalmışdı, elə bil ona da yaxın düşməyə qorxurdum. Tərs kimi Bakıdan bir il olar alıb gətirdiyim televizorumuzun da nəyisə xarab olmuşdu və adına “5 manatlıq radio”  dediyimiz radiodan və abunə olduğum qəzetlərdən  başqa dünyayla əlaqəm yox kimiydi. Respublikanın qurtaracağında – Zəngilanda, bu rayonun da ən ucqar kəndi doğma Qaradərədə məlumatsızlıqdan az qalırdı bağrım çatlasın. Belə bir vaxtda  bir dili qurumuş qəfil xəbər gətirdi ki, Xocalıda adamları qırıblar! Tez qonşu Hüseyaqulu dayıgilə  qaçdım və xahiş etdim ki, televizoru açsınlar. Bir qədər sonra xəbərlər başladı (səhv eləmirəmsə 215 KL studiyasıydı) və mərhum Çingiz Mustafayevin Seyidağa Mövsümlüylə birgə lentə aldıqları o məşum kadrları göstərməyə başladılar. Dedim axı, qan tutmuşdu məni. Dalımca gəlib divara söykənən və Çingizə “qoşulub” ağlayan anamın da səsini eşitmirdim elə bil.
       Papağı yerə düşmüş, söykənmək istədiyi əl ağacı yanında qalan qoca ( o bizim hamımız üçün  ümumiləşmiş ata obrazıydı - neçə illər  keçəcək,  radioda birgə işlədiyim Ələmdar Quluzadənin atası olduğunu  biləcəyəm), üstü  açılmış vəziyyətdə oldürülmüş körpə qız ( o zamanki bütün Azərbaycan qızlarının ümumiləşmiş obrazı kimi qalıb yadımda, sənin, mənim, hamımızın bacısı – Xocalı bacımız...), qoca ərinin yanında köhnə odeyalına bürünərək  şəhid olmuş ayağı qaloşlu qadın... (Bu da bizim anamız idi, hamımızın anamız) Gözlərimi ekranı basmış qan  bürüyürdü və bir də gördüm ki, hönkür-hönkür ağlayıram. (Rəhmətlik anam sonralar deyirdi ki, nə yaxşı ağladın, bala, sənə baxmağa qorxurdum, dedim bu saat ürəyin partıayacaq, ağladın, qanın açıldı)
      Sonra Şuşa işğal olunacaq, ağlamayacam, sonra o biri rayonlar əlimizdən gedəcək, yenə ağlamayacam, hətta bu işğal mənim Zəngilanımla qapanacaq, yenə ağlamayacam... Mən ağlamaq payımı Xocalıyla başa vurmuşdum...
     Xocalı günlərində eşitdim ki, Xocalı faciəsini kamerasının yaddaşına köçürdən Seyidağa Mövsümov vəfat edib. Üstündən bir neçə saat keçməmiş xoş xəbər gəldi ki, Seyidağa cağ-salamatdır.   Talehin ironiyasına baxırsınızmı?
     Əslində  bu sətirləri mənə yazdıran da o yalan olası xəbəri eşitməyim oldu.
    Uzun illər bədənində  qəlpələr (amma ən böyük qəlpə Xocalı qəlpəsiydi) Az.TV-nin divarları arasında məlul-müşkül dolanan bu iri cüssəli adam doğrudan da, gəzərgi ruh idi. Bir-iki dəfə yaxınlaşıb söhbət etmək istəmişdim.  Az danışan adam olduğunu demişdilər – buna görə həmişə öz aləmində olan bu kişini narahat etmək istəməmişdim. 
      Çox yaşayın, Seyidağa bəy! Bəlkə bir gün bir ədalət mühakiməsinə şahidlik edısi oldunuz.
      S.A. (Söz ardı)
      Xocalı deyəndə yadıma qız, qadın düşür. Heç kişi cildində görə bilmirəm Xocalını. Qardaşların pis günündə bacılar “Bacın ölsün, ay qardaş” deyib nalə çəkərlər. Mənim də elə bir nalə təpmək keçdi könlümdən: “Qardaşın ölsün, ay bacı!”

Avanqard.net

Yenililklər
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
22.05.24
Kənan Hacı - Salman Mümtaz Leninə nə deyəcəkmiş?
22.05.24
2024-cü ilin Ədəbiyyat üzrə Beynəlxalq Buker Mükafatının qalibi məlum olub
21.05.24
Professor Edmund Herziq: Nizami Gəncəvinin əlyazmalarının vahid kataloqu üç dildə nəşr ediləcək
21.05.24
Azərbaycanda iki teatrın adı dəyişdirilir və işçilərinin maaşı artırılır
20.05.24
“Linqvistik nəzəriyyənin əsasları” kitabı nəşr olunub
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.