Azad Qaradərəli - Bu gün Xocalının  işğasl günü deyil!
05.09.13

MƏNİM  XOCALI  BACIM


1992-ci ilin Xocalı hadisələri baş verən günlər idi. Ayın neçəsi olduğunu dəqiq xatırlaya bilmirəm. Bir onu bilirəm ki, qan məni  tutmuşdu  o günlər. Nə məktəbdə əməlli dərs keçə, nə bir yerdə rahat diz qatlayıb otura bilirdim, nə də gizildəyən əlimə qələm ala bilirdim. Köhnə makinam da neçə gündü üstü ötrülü qalmışdı, elə bil ona da yaxın düşməyə qorxurdum. Tərs kimi Bakıdan bir il olar alıb gətirdiyim televizorumuzun da nəyisə xarab olmuşdu və adına “5 manatlıq radio”  dediyimiz radiodan və abunə olduğum qəzetlərdən  başqa dünyayla əlaqəm yox kimiydi. Respublikanın qurtaracağında – Zəngilanda, bu rayonun da ən ucqar kəndi doğma Qaradərədə məlumatsızlıqdan az qalırdı bağrım çatlasın. Belə bir vaxtda  bir dili qurumuş qəfil xəbər gətirdi ki, Xocalıda adamları qırıblar! Tez qonşu Hüseyaqulu dayıgilə  qaçdım və xahiş etdim ki, televizoru açsınlar. Bir qədər sonra xəbərlər başladı (səhv eləmirəmsə 215 KL studiyasıydı) və mərhum Çingiz Mustafayevin Seyidağa Mövsümlüylə birgə lentə aldıqları o məşum kadrları göstərməyə başladılar. Dedim axı, qan tutmuşdu məni. Dalımca gəlib divara söykənən və Çingizə “qoşulub” ağlayan anamın da səsini eşitmirdim elə bil.
       Papağı yerə düşmüş, söykənmək istədiyi əl ağacı yanında qalan qoca ( o bizim hamımız üçün  ümumiləşmiş ata obrazıydı - neçə illər  keçəcək,  radioda birgə işlədiyim Ələmdar Quluzadənin atası olduğunu  biləcəyəm), üstü  açılmış vəziyyətdə oldürülmüş körpə qız ( o zamanki bütün Azərbaycan qızlarının ümumiləşmiş obrazı kimi qalıb yadımda, sənin, mənim, hamımızın bacısı – Xocalı bacımız...), qoca ərinin yanında köhnə odeyalına bürünərək  şəhid olmuş ayağı qaloşlu qadın... (Bu da bizim anamız idi, hamımızın anamız) Gözlərimi ekranı basmış qan  bürüyürdü və bir də gördüm ki, hönkür-hönkür ağlayıram. (Rəhmətlik anam sonralar deyirdi ki, nə yaxşı ağladın, bala, sənə baxmağa qorxurdum, dedim bu saat ürəyin partıayacaq, ağladın, qanın açıldı)
      Sonra Şuşa işğal olunacaq, ağlamayacam, sonra o biri rayonlar əlimizdən gedəcək, yenə ağlamayacam, hətta bu işğal mənim Zəngilanımla qapanacaq, yenə ağlamayacam... Mən ağlamaq payımı Xocalıyla başa vurmuşdum...
     Xocalı günlərində eşitdim ki, Xocalı faciəsini kamerasının yaddaşına köçürdən Seyidağa Mövsümov vəfat edib. Üstündən bir neçə saat keçməmiş xoş xəbər gəldi ki, Seyidağa cağ-salamatdır.   Talehin ironiyasına baxırsınızmı?
     Əslində  bu sətirləri mənə yazdıran da o yalan olası xəbəri eşitməyim oldu.
    Uzun illər bədənində  qəlpələr (amma ən böyük qəlpə Xocalı qəlpəsiydi) Az.TV-nin divarları arasında məlul-müşkül dolanan bu iri cüssəli adam doğrudan da, gəzərgi ruh idi. Bir-iki dəfə yaxınlaşıb söhbət etmək istəmişdim.  Az danışan adam olduğunu demişdilər – buna görə həmişə öz aləmində olan bu kişini narahat etmək istəməmişdim. 
      Çox yaşayın, Seyidağa bəy! Bəlkə bir gün bir ədalət mühakiməsinə şahidlik edısi oldunuz.
      S.A. (Söz ardı)
      Xocalı deyəndə yadıma qız, qadın düşür. Heç kişi cildində görə bilmirəm Xocalını. Qardaşların pis günündə bacılar “Bacın ölsün, ay qardaş” deyib nalə çəkərlər. Mənim də elə bir nalə təpmək keçdi könlümdən: “Qardaşın ölsün, ay bacı!”

Avanqard.net

Yenililklər
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
22.05.24
Kənan Hacı - Salman Mümtaz Leninə nə deyəcəkmiş?
22.05.24
2024-cü ilin Ədəbiyyat üzrə Beynəlxalq Buker Mükafatının qalibi məlum olub
21.05.24
Professor Edmund Herziq: Nizami Gəncəvinin əlyazmalarının vahid kataloqu üç dildə nəşr ediləcək
21.05.24
Azərbaycanda iki teatrın adı dəyişdirilir və işçilərinin maaşı artırılır
20.05.24
“Linqvistik nəzəriyyənin əsasları” kitabı nəşr olunub
20.05.24
Hüseyn Arifin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə “Arxada qalan illər” adlı kitab nəşr edilib
20.05.24
Fransada azərbaycanlı rəssamın fərdi sərgisi keçirilib
15.05.24
Ülvi Babasoyun “Ədəbiyyatda postmodernizm: oyun estetikası” kitabı təqdim olunub
09.05.24
Həcər Atakişiyeva - Məhəmməd Füzulinin poeziyasının dili və üslubi xüsusiyyətləri
06.05.24
Həmid Herisçi: Öz adıma ədəbiyyat müharibəmi bitirdim
06.05.24
Kino Agentliyi “Qızılalma” Festivalında mükafata layiq görüldü
06.05.24
Kino ictimaiyyəti narahatdır: 38 nömrəli qərar ləğv olunacaqmı?
04.05.24
Cahid Camal “Xalq Əmanəti” layihəsinin 24-cü nəşrində
03.05.24
Gülnar Səma - Ramil Mərzilinin “Qadağan olunmuş şeirlər”i
03.05.24
Asif Rüstəmlinin “Cümhuriyyət məfkürəsi” kitabı çap olunub
03.05.24
Azad Qaradərəli - Şəhid toyu
02.05.24
ARKA-nın Apellyasiya Komissiyası müraciətlərlə bağlı qərar verdi
02.05.24
“Əlyazma abidələri: ənənə və müasirlik” kitabı çapdan çıxıb
02.05.24
Məşhur yazıçı Pol Oster vəfat edib
02.05.24
Azərbaycanlı alimin beynəlxalq konqresdə məruzəsi dinlənilib
02.05.24
Türkiyənin bütün bölgələrində Azərbaycan Mədəniyyət Günləri keçiriləcək.

01.05.24
Orhan Aras - Bedirhan Ahmedov: Yorulmaz Bir Bilim Adamı...
01.05.24
Cavanşir Yusifli - Gənc şairlərə məktub - Sözün ayağı dəyməyən yerlər
01.05.24
Türkiyədə Məhəmməd Füzuliyə həsr olunan beynəlxalq konfrans keçiriləcək
01.05.24
Nar ağacı - Kənan Hacının yeni hekayəsi
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.