Rasim Qaraca- Yüksək meqapikselli şeirlər
18.06.13

Ən praqmatik heyvan qurbağalardır – yalnız hərəkətdə olan şeyləri görürlər. Məcazi anlamda, bu xasiyyət insanda da var. Genəl olaraq, insan reaktiv varlıqdır, daha çox ətrafındakı şeylərə reaksiya verməklə məşğuldur, alt şüur sürəkli olaraq şeyləri faydalı olanlara və olmayanlara bölür. Bunun özü pis deyil, yaxşıdır. İnsanoğlu faydalı olanı seçə-seçə gəlişib, gəlib bu günə çıxıb. 

Ancaq burda bir məsələ var: aya, hardan biləsən faydalı olan nədir və faydalı olmayan nədir? Bəzən faydalı bildiyin bir şeyin faydasız olduğunu anlamaqdan ötrü onillərin keçməsinə ehtiyac var. Məsələn, uzağa niyə gedək, ağıllı adam başqalarının, ağılsız adamsa öz təcrübəsindən öyrənir. 

Bizdən əvvəl yaşamış insanların təcrübəsini əks etdirən sonsuz sayda kitablar yazılıb, hər sahədə mükəmməl sayılacaq çox sayda əsər var, buyur oxu, öyrən, səndən əvvəl yaşamış insanların səhvini təkrar etmə. Ancaq və lakin, bizim orta statistik azərbaycanlımızın kitaba baxışı təqribən belədir: “oxuyub beynini boş-boş şeylərlə doldurma”. Bu baxışın bir bəraəti də var: insan nə qədər axmaq olsa o qədər xoşbəxt olar. Ancaq belə deyil. Bizim, bir insanın ömür boyunca topladığı təcrübəni 2 gündə və ya bir kitabı oxuyub bitirmə müddətində əldə etmək imkanımız var. 

Nəysə. Başqa şey demək istəyirdim, haralara gəldim. Fotoaparatların ildən ilə artan meqapiksellərinə baxdıqca ağlıma görün nə gəldi. Gəlişən texnika sayəsində həyatın daha incəliklərini “görən” bu makina kimi, əsrlər boyunca toplanan və artan biliklər və sənət əsərləri sayəsində biz daha çox şeyləri görür, fərqinə varır və dolayısıyla, aşağı meqapikselli insanlardan fərqli olaraq daha çox şeyi görür və həyatdan daha artıq zövq alırıq.

Mən bilavasitə şeir yaradıcılığıyla məşğul olduğuma görə, bu əyləncəli baxış bucağından çağdaş poeziyamızın mənzərəsini necə gördüyümü anlatmaq istəyirəm. Çağdaş poeziyamızdakı mənzərə təqribən ucuz telefonlara quraşdırılmış oyuncaq kameralarda əks olunanlara bənzəyir. Çünki, bizim şairlərin təsvirlərində həyat demək olar ki görünmür, orada yalnız həyatın qeyri-dəqiq kölgələri əks olunub. Qulağa xoş gələn və beyinə doymuşluq siqnalı göndərən nələrsə var, ancaq həyatın ayrıntıları, detayları yoxdur. Daha doğrusu, bizim şairlər öz oxucularından çox da fərqli şeylər görə bilmirlər. Onların əsas bacarığı cümlələri və ya fikirləri dombaltmaqdan, yəni arxasını önünə və ya önünü arxasına gətirməkdən ibarətdir ki, bunun da geniş anlamda poeziyaya dəxli yoxdur.
Dolayısıyla, hər kəs öz sahəsində “meqapiksellərini” artırmaq qayğısına qalmalıdır, o cümlədən bizim şairlər. Başqalarının təcrübəsindən öyrənərək.  
 
Nərmin Kamaldan yüksək meqapikselli bir şeirilə bu yazını bitirirəm:


Novxanı qəbirstanlığında
evcik-evcik oynayır uşaqlar
Hər qəbrin üstü birinin evidi
Lotu Bəxtiyarın qəbri
ən gözəl malikanədir onlar üçün
Ətraf qəbirlərin üstündəki əşyaları
və gülləri
daşıyırlar "ev"lərinə
Silirlər güzgü dedikləri başdaşlarını
Qonaq gedirlər bir-birinin "ev"inə
Mən qoyunlarımla keçəndə gördüm onları
qoyunlarıma da təəccüblü gəldi
çəmən olmayan yerdə dayanmaq
Qəbirlərin içindəki keçmiş insanlar
gülürdülər yəqin buna
Özlərini güclə saxlayırdılar
qalxmaqdan
qucaqlayıb oxşamaqdan "ev sahibləri"ni...

/qaynar.info/

Yenililklər
05.12.23
Kənan Hacının hekayəsi - Cin qapını bağlayır
05.12.23
Elçin Hüseynbəylinin hekayəsi - Dərs
05.12.23
Yevgeni Rezniçenko - Çağdaş rus poeziyası
30.11.23
Anar Məcidzadə - Canına dərd düşsün, ayrılıq salan
29.11.23
Həmin işıqlı günlər - Cavid Zeynallının yeni hekayəsi
29.11.23
Musiqili Teatr dekabr repertuarını təqdim edib
29.11.23
Pyes müsabiqəsi qaliblərinə mükafatlar təqdim olunub
29.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fonduna yeni prezident təyin olunub
28.11.23
Xuana İnes de la Krus - Günah keçisi kimi görürsünüz qadını
28.11.23
Mahir N. Qarayevdən iki şeir
23.11.23
Fəxri Uğurlu - Uzaqda təkbaşına dolaşan qəhrəmanlar
22.11.23
Kanadada “Yeddi gözəl” musiqi qrupunun konserti keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseyn XIV İstanbul Beynəlxalq Ədəbiyyat və Şeir Festivalında iştirak edir
22.11.23
Bakıda Mədəniyyət və Yaradıcı Sənayelər Forumu keçiriləcək
22.11.23
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” və “Ölüm yuxusu” romanları İngiltərədə yayımlanıb
22.11.23
Elnarə Qaragözova - Ali diqqət və rəğbətin dəyişməz ünvanı: Yusif Səmədoğlu
22.11.23
"Nobel mükafatına aparan yolun dərsləri: mif, reallıqlar, uğurlar və çağırışlar" beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseynlə kürdəmirli oxucuların görüşü olub
06.11.23
"Mədəni diplomatiya vasitəsilə əlaqələr quraraq müxtəlif sivilizasiyaları bir araya gətirdik"
04.11.23
Astanada “Yıldız Sarayı Foto Kolleksiyasında XIX Əsr Türk Dünyasının Mədəni İrsi” adlı sərgi təşkil olunub
04.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun və Türk Akademiyasının rəhbərliyi Qazaxıstanın Xarici İşlər naziri ilə görüşüb
01.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Bern şəhərində qədim türk yazılarına həsr olunmuş sərgi açıb
31.10.23
Türkiyə Respublikasının 100 illiyi İsveçrənin Bern şəhərində qeyd olunub
27.10.23
“Netflix” “The Crown” serialının son sezonunun ilk treylerini yayımlayıb
27.10.23
Özbəkistanda Yusif Vəzir Çəmənzəminli adına Azərbaycan mədəniyyəti və ədəbiyyatı Mərkəzi açılıb
27.10.23
Bədirxan Əhmədli - Akademik Kamal Talıbzadənin portret cizgiləri üzərinə
27.10.23
Türkiyədə XX əsr Cənubi Azərbaycanda ədəbi prosesin önündə gedən şəxsiyyətlərdən bəhs edən kitab çap olunub
27.10.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Haaqada yubiley tədbirləri keçirib
26.10.23
Varşavada “Polşa və Türk Dünyası” mövzusunda konfrans keçirilib
25.10.23
Elman Cıvıroğlu - İbranice ve Ortak Türk Dili
25.10.23
İstanbulda görkəmli xanəndə Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev haqqında kitabın təqdimatı olub
25.10.23
“Ulduz” jurnalının 650-ci yubiley nömrəsi işıq üzü görüb
25.10.23
Yazıçı-tərcüməçi Nəriman Əbdülrəhmanlı Qazaxıstanın “Dostluq” ordeni ilə təltif olunub
25.10.23
Osip Mandelştamın yaradıcılığına həsr olunmuş poeziya gecəsi keçirilib
25.10.23
Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyətinin yaradılmasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
20.10.23
Qars Kafkas Universitetində “Heydər Əliyev və Türkiyə” adlı multidisiplinar beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
19.10.23
Elman Cıvıroğlu - Xudu Məmmədov və Ziya Gökalp
19.10.23
Akademik Kamal Talıbzadənin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi sessiya keçirilib
16.10.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Qazax-Türk Universiteti arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb
05.10.23
Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə XVIII Bakı Beynəlxalq Caz Festivalı keçiriləcək
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.