Aqşin Yenisey - Gülavazla Hitlerin davası
02.05.13

1938-ci il. Hitler Almaniyanın bütün avaralarını başına yığıb faşist düzəldir və Birinci Dünya müharibəsindən məğlub çıxan vətəninin ləyaqətini özünə qaytarmaq üçün İkinci Dünya müharibəsini başlayır.

2013-cü il. Bizim ev və kənddən əlizənbilli bir qohumum gəlib, gözlərini həkimə göstərəcək. Ayaqlarını yuyub divanda televizora baxır. Mənsə arvadla əl-ələ verib mətbəxdə ona cay dəmləyirəm, kənddən gətirdiyi toyuğu qaynadıram və s. Bu vaxt qonşu otaqdan məni haraylayır: “Ə, gəl, izah elə görüm bu zənənlər nə danışırlar”. Televizorda 20-30 nəfər qadın uşaqların qeysəriyyə yolu ilə götürülməsinin fəsadlarını müzakirə edir. Ömründə kitab üzü açmayan, hərf görəndə qanı qaralan, dünyanın kürə şəklində deyil, üç öküzün belində yastı-yapalaq olduğuna əminliklə inanan bu kişi indi məndən soruşur ki, qeysəriyyə nə deməkdi? Dedim, əmican, keysəriyyə bətndəki uşağın dədə-baba qaydası ilə deyil, cərrahi yolla kəsilib götürülməsidi.

- Necə yəni kəsilib götürülməsi, uşağı da kəsib götürərlər?

- Uşağı yox, ananı kəsirlər, indi sizin vaxtınızda olduğu kimi dədə-baba qaydasıyla doğulmaq dəbdə deyil.
Kişini od götürdü, yumdu gözünü, açdı ağzını: “Ə, qurumsaq, - zarafatımız var, deyə məni belə çağırır – mənim nənəm (analarına “nənə” deyirlər) on dörd uşaq doğub; on oğlan, dörd qız. Hamısını da dədə-baba qaydasıyla, palazın üstündə. Hamısı da turp kimi”.
Soruşdum ki, arvad özünü niyə belə zülmə salıb, heç toyuq toyuqluğuyla bu qədər yumurtlamır, qaz il ərzində 6-7 dənə yumurta ancaq çatdıra bilir. İnək cəmisi bir bala verir. Nə olmuşdu bu arvada ki, dalbadal on dörd uşaq doğub? Hə, söhbətin məğzi burda məlum oldu: demək, Hitler Sovet imperiyasına hücum eləyib camaatı qırmağa başlayanda, xəbər gəlib çatır Gülavaz xalanın qulağına. Gülavaz da and içir ki, Hitler, sən sən ol, mən də mən! Sən qırdığının ikiqat artığını doğmasam, dədəmin qızı deyiləm və bu söhbətdən sonra Hitlerlə Gülavazın arası dəyib, bir ucdan Hitler milləti qırırmış, bir ucdan da Gülavaz doğurmuş. Axırda Hitler görüb ki, belə getsə Almaniyanın hərb sənayesi Gülavazın gəlhagəlinin qarşısında duruş gətirə bilməyəcək, odur ki, üzüsulu müharibəni uduzduğunu boynuna alıb, hətta arvad xeylağına yenildiyi üçün 1945-ci ildə intihar edib.

İndi bizim evdə divana uzanıb televizorda arvadların qeybətinə baxan kişi deyir, Hitlerlə o vaxt inada girən nənəsi Gülavaz 1941-ci ildən bu yana faşizmin acığına o qədər doğub-törəyib ki, doğma övladlarını özü də tanımır. Deyir hətta nənəmin bir neçə qızı var ki, yaşca nənəmin özündən böyükdürlər. Müharibə vaxtı doğub və ara qarışıb, məzhəb itib, yaddan çıxıblar.
Qohumumun qanlı-qadalı illərdən bəhs edən söhbətlərinə qulaq asa-asa televizordakı arvadlara da göz qoyurduq. Adamın dediklərində də klassik bir həqiqət var; deyir doğa bilməyəcəksinizsə, niyə soyunursunuz?
İstədim Əlmərdan əmiyə deyəm ki, bu, hələ harasıdı? İndi dünyada uşaqlar süni mayalanma yoluyla dünyaya gəlirlər, ancaq kişini ihfarkt vuracağından qorxub demədim.

Əslində, bu uşaq-muşaq söhbətlərinin loru şəkildə izahı bizim folklorumuzdan gəlir; uşağı hacıleylək gətirir, uşaq, guya, yırtıq zənbillə göydən düşür və s.

Dünya praktikasında belə bir statistika var; müharibə vaxtı ölkədə daha çox oğlan uşaqları doğulur. Ancaq indi bu adama bu reallığı necə izah edim, necə izah edim ki, tikiş maşını onu icad edən adam haqqında nə qədər bilirsə, insan da onu yaradan Tanırı haqqında o qədər bilir.

2013-cü il. Nə dəxli var uşaqlar dünyaya haradan gəlirlər, əsas odur ki, gəlirlər, gələcəklər. /simsar.az/

Yenililklər
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.