“Nobel yalnız hökumətə qarşı çıxanlara verilməlidir?”
12.03.13

Ötən il aldığı Nobel mükafatı ilə bir çoxlarını təəccübləndirən, hiddətləndirən, hətta dəhşətə gətirən Çin yazıçısı Mo Yan nəhayət ki tənqidlərə cavab verdi.

Almaniyanın “Der Spiegel” jurnalına müsahibəsində yazıçı deyib ki, onu Çin Kommunist Partiyasına çox yaxın olmaqda qınayanlar əslində ona paxıllıq edir, üstəlik də əsərlərinin mahiyyətini təhrif edirlər.

Xatırladaq ki, Çinli dissident, rəssam Ai Weiwei onu “partiyanın xəttinə tam sadiq olmaqda və bəzi hallarda ziyalıların müstəqilliyinə hörmətsizlik göstərməkdə” suçlamış, onun Çini təmsil etmədiyini demişdi.

Nobel mükafatlı alman yazarı Herta Müller isə Mo Yana Nobel verilməsini “insan haqları və demokratiya uğrunda mübarizə aparanların sifətinə çəkilmiş şillə” adlandırmışdı.

“Hansı ziyalı Çini təmsil etdiyini iddia edə bilər? Mən iddia edə bilmərəm. Ai Weiwei edə bilər? Çini doğrudan da təmsil edə biləcək adamlar - palçığa batıb yalın əllə yol salanlardır” – deyə Mo Yan tənqidləri rədd edib.

Mo Yan onu “dövlət yazarı” adlandırmış həmkarı Liao Yiwu-ya da cavab verib:

“Bilirəm ki, bu mükafatı aldığıma görə o mənə paxıllıq edir və bunu anlayışla qarşılayıram. Amma bu tənqid əsassızdır”.

Yazıçı deyib ki, mükafatı alandan bəri bəziləri onun əsərlərini böyüdücü şüşə ilə oxuyub qüsur axtarmağa başlayıblar və hətta şeirlərinin mahiyyətini təhrif etməyə çalışıblar.

Mo Yan deyib ki, Liao-nun tənqid etdiyi şeirdə heç də onun iddia etdiyi kimi rüsvay olmuş məmura simpatiya yoxdur, bu bir satiradır.

Nobel mükafatçısı deyib ki, o, həbsdə olan dissident yazar Liu Xiaobo-nun azadlığa çıxacağına ümid etdiyini açıq şəkildə desə də, bu onu tənqid edənləri razı salmayıb:

Mo Yan deyib ki, öz hökumətlərini tənqid edən Günter Grass kimi yazıçılara hörməti olsa da, belə yazarların sırasına qoşulmaq fikri yoxdur: “Siyasi bəyanatlar verməyi xoşlamıram.  Mən sürətlə yazıram. Amma dərindən düşünürəm. Mən cəmiyyət içində m​üəyyən bir məsələ haqda fikrimi deyəndə dərhal özümə sual verirəm: mövqeyimi aydın ifadə edə bildimmi? Baxmayaraq ki, mənim siyasi mövqeyim çox aydındır. Bundan ötrü əsərlərimi oxumaq kifayətdir”.

Çin Kommunist Partiyasına 1979-cu ildə orduda xidmət edərkən qoşulduğunu xatırladan Mo Yan deyib ki, “Mədəni İnqilabın* partiyanın yox, ayrı-ayrı liderlərin səhvi olduğunu anlayıb”.

Mo Yan bildirib ki, partiya rəsmilərini kitablarında sərt tənqid etməsi onun siyasi görüşləri ilə ziddiyyət təşkil etmir: “Mən dəfələrlə vurğulamışam ki, xalqın adından yazıram, partiyanın yox. Mən korrupsiyaya bulaşmış məmurlara nifrət edirəm”.

Mo Yanı həm də ona görə tənqid edirlər ki, o, Çin Kommunist Partiyasının avtoritar lideri Mao Zedonqun 1942-ci il tarixli çıxışının üzünü əllə köçürmüş 100 ədibdən biri olub.

Yazıçının “Der Spiegel”ə dediyinə görə,  həmin layihəyə ona görə qoşulub ki, bunu öz gözəl xəttini nümayiş etdirmək üçün fürsət sayıb, həm də bu bir kommersiya proyekti olub. Yazıçı onun həmin dövrdəki düşüncə və baxışlarını öyrənmək üçün o zaman yazdığı kitabları oxumağı tövsiyə edib və orada yetərincə tənqidlərin yer aldığını qeyd edib.

Mo Yan deyib ki, Nobel alanacan kimsə onu tənqid etməyib, məsələn, Çin Yazıçılar Assosiasiyası prezidentinin müavini olmasından şikayətlənməyib:

“Bəzi adamlar düşünürlər ki, Nobel yalnız hökumətə qarşı çıxanlara verilməlidir. Doğrudanmı? Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı bədii əsərə görə, kiminsə nəsə yazmasına görə verilməməlidirmi?” – deyə Mo Yan sual edir. /oxuzali.az/

Yenililklər
05.12.23
Dünya şöhrətli rumın şairəsi Ana Blandiana Bakıya gələcək
05.12.23
Kənan Hacının hekayəsi - Cin qapını bağlayır
05.12.23
Elçin Hüseynbəylinin hekayəsi - Dərs
05.12.23
Yevgeni Rezniçenko - Çağdaş rus poeziyası
30.11.23
Anar Məcidzadə - Canına dərd düşsün, ayrılıq salan
29.11.23
Həmin işıqlı günlər - Cavid Zeynallının yeni hekayəsi
29.11.23
Musiqili Teatr dekabr repertuarını təqdim edib
29.11.23
Pyes müsabiqəsi qaliblərinə mükafatlar təqdim olunub
29.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fonduna yeni prezident təyin olunub
28.11.23
Xuana İnes de la Krus - Günah keçisi kimi görürsünüz qadını
28.11.23
Mahir N. Qarayevdən iki şeir
23.11.23
Fəxri Uğurlu - Uzaqda təkbaşına dolaşan qəhrəmanlar
22.11.23
Kanadada “Yeddi gözəl” musiqi qrupunun konserti keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseyn XIV İstanbul Beynəlxalq Ədəbiyyat və Şeir Festivalında iştirak edir
22.11.23
Bakıda Mədəniyyət və Yaradıcı Sənayelər Forumu keçiriləcək
22.11.23
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” və “Ölüm yuxusu” romanları İngiltərədə yayımlanıb
22.11.23
Elnarə Qaragözova - Ali diqqət və rəğbətin dəyişməz ünvanı: Yusif Səmədoğlu
22.11.23
"Nobel mükafatına aparan yolun dərsləri: mif, reallıqlar, uğurlar və çağırışlar" beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
22.11.23
Fərid Hüseynlə kürdəmirli oxucuların görüşü olub
06.11.23
"Mədəni diplomatiya vasitəsilə əlaqələr quraraq müxtəlif sivilizasiyaları bir araya gətirdik"
04.11.23
Astanada “Yıldız Sarayı Foto Kolleksiyasında XIX Əsr Türk Dünyasının Mədəni İrsi” adlı sərgi təşkil olunub
04.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun və Türk Akademiyasının rəhbərliyi Qazaxıstanın Xarici İşlər naziri ilə görüşüb
01.11.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Bern şəhərində qədim türk yazılarına həsr olunmuş sərgi açıb
31.10.23
Türkiyə Respublikasının 100 illiyi İsveçrənin Bern şəhərində qeyd olunub
27.10.23
“Netflix” “The Crown” serialının son sezonunun ilk treylerini yayımlayıb
27.10.23
Özbəkistanda Yusif Vəzir Çəmənzəminli adına Azərbaycan mədəniyyəti və ədəbiyyatı Mərkəzi açılıb
27.10.23
Bədirxan Əhmədli - Akademik Kamal Talıbzadənin portret cizgiləri üzərinə
27.10.23
Türkiyədə XX əsr Cənubi Azərbaycanda ədəbi prosesin önündə gedən şəxsiyyətlərdən bəhs edən kitab çap olunub
27.10.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu Haaqada yubiley tədbirləri keçirib
26.10.23
Varşavada “Polşa və Türk Dünyası” mövzusunda konfrans keçirilib
25.10.23
Elman Cıvıroğlu - İbranice ve Ortak Türk Dili
25.10.23
İstanbulda görkəmli xanəndə Məşədi Məhəmməd Fərzəliyev haqqında kitabın təqdimatı olub
25.10.23
“Ulduz” jurnalının 650-ci yubiley nömrəsi işıq üzü görüb
25.10.23
Yazıçı-tərcüməçi Nəriman Əbdülrəhmanlı Qazaxıstanın “Dostluq” ordeni ilə təltif olunub
25.10.23
Osip Mandelştamın yaradıcılığına həsr olunmuş poeziya gecəsi keçirilib
25.10.23
Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyətinin yaradılmasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
20.10.23
Qars Kafkas Universitetində “Heydər Əliyev və Türkiyə” adlı multidisiplinar beynəlxalq elmi konfrans keçirilib
19.10.23
Elman Cıvıroğlu - Xudu Məmmədov və Ziya Gökalp
19.10.23
Akademik Kamal Talıbzadənin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi sessiya keçirilib
16.10.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Qazax-Türk Universiteti arasında Anlaşma Memorandumu imzalanıb
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.