Qismət - Reklamda və Kafkada gülümsəməyin fərqi
25.02.13

Hiss elədim ki, monitorun qarşısında gülümsədi. Bunu pauzasından sezdim, sonra yazmağa davam etdi : Mikayıl Müşfiq donos yazıb...
Monitorun qarşısında əllərim əsdi, amma sonra mən də gülümsədim, çünki aramızdakı fərqi anladım : Mən Müşfiqin yazdığı şeirləri oxumuşdum, o isə yazmadığı donosları...
***
Bəzi şeylər çoxdan məhv olub, xəbərimiz yoxmuş...
***
Bir yazı bitirdim, elə bil dünyanı çiynimdən kənara qoydum...
***
Hesse = iztirabın kübar ifadəsi.
***
Kitab evində iki oğlan Qan Turalının "Polis qorxusuyla öpüşmək" kitabını götürüb vərəqlədilər, sonra biri o birindən soruşdu : Oxumusan kitabı ?
Yox - dedi o birisi.

Sualı verən başını yelləyə-yelləyə dedi : Mən də oxumamışam, amma bilirəm ki, tərbiyəsiz kitabdı. Konkret cəmiyyəti uçuruma aparırlar.
 
***
İbn Xəldunun sözüdür : Coğrafiya alın yazısıdır.
***
Floberin arzusu imiş : Mövzusu heç nə haqqında olmayan, bütün xarici bağlardan arınmış, təkcə, formanın yaratdığı daxili güc hesabına yaşayan bir kitab yazmaq...
 
***
Biri var Bualo ilə razılaşmaq, biri də var Kalvino ilə...
***
Əkrəmin kitablarının tonqalında bir kişi siqaretini yandırdı, bir qullab vurdu, birdən nəsə oldu, kişi təmiz Azərbaycanca danışmağa başladı...
***
Onlar - hanniballıqlarını, vandallıqlarını içlərində gizlədən o adamlar, sən demə neçə illərində yanımızdaymış və biz onlarla özümüzü məsləkdaş bilərkən, nə qədər uzaqmışıq, yadmışıq...
***
- Dünən iş olub ?
- Xırda-para, Dostoyevskini, Tolstoyu yandırmışıq, vəssalam.

Bu dialoq Rey Bredberinin çox-çox illər əvvəl yazdığı, ədəbi şedevrlərdən hesab edilən, senzura əleyhinə, ifadə azadlığı naminə yazılmış ən məşhur əsərlərdən olan "Fahrengeytlə 451 C" romanındandır.
***
Bizim xalq kitaba yalnız onu yandıranda toxunur...
***
Bu gün İlahə xanımla Cem Yılmazın tamaşasına baxdıq, Camaatın marağı, zarafatlara reaksiyası məni sevindirdi. Demək klişelərdən yorulmuş, kompleksiz düşünmək istəyən insanlar çoxalır. Düzdür, kinoteatrdan çıxanda, belə bir dialoq da eşitdim :

- Yox, əşşi bunların mordası xoşuma gəlmədi, bir az da gözləyək görək...
( Üç-dörd qarageyimli oğlan bu sözləri tamaşadan çıxan 3 rəfiqə haqqında dedilər )
Belə-belə işlər...
***
Adamın saçını külək daraya, əl-üzünü yağış yuya, torpaq öpə ayağından, yoluna günəş doğa...
***
Bilənlər nə qədər bilirsə, bilməyənlər də o qədər bilmir...
***
Əsərdə tarixi məqamlar var - tarixçi çağıraq, açıq-saçıqlıq var sekspatoloq - çağıraq, qətl hadisəsi var - müstəntiq çağıraq, bu yanaşmayla ədəbiyyat oxunmaz, sadəcə biz bunu dərk etmək üçün çox yol keçməliyik.
***
Necə bilirsiz, bir tele-kanalın şüarlarından birinin "Döyüş alnımıza yazılıb !"- olması normaldı ?
***
Bəzən çap olunmadan yazmaq lazımdı...
***
Əlbəttə, bizimkilər hər şeyin asan yolunu axtarırlar. Məsələn, 500 səhifəlik kitabı oxumağa canları çıxır, istəyirlər ki, filmini tapsınlar, vikipediyadan oxusunlar, ya da kimsə onlara danışsın. Sonra bir anın içində o kitabdan "xəbərdar" olsunlar, başlasınlar orda-burda çoxbilmiş-çoxbilmiş danışmağa. Belə desinlər məsələn : Məncə, əsərin əsas ideyası tənhalıqdı...
***
AYB-nin mükafatından hamı geri çəkilir, gərək əvvəldən qaydanı belə qoyaydılar : Kim axıracan dözsə, ödülü o qazanacaq.
***
Telekanallardan birində (ya İctimai idi, ya Mədəniyyət ) "intellektual" yarışma proqramı var.Tamaşaçı suala cavab verir və tele-aparıcı deyir :
- Bu rəfdə gördüyünüz hədiyyələrdən birini qazandınız, amma hədiyyəni sizin seçmək ixtiyarınız yoxdur, hədiyyəni biz seçirik. Bugün qazandığınız hədiyyə üzərində "Qız qalası" təsvir olunmuş suvenir boşqabdır...
***
Nisbilik nəzəriyyəsini başa düşdüm, psixoanalizi anladım, amma bu "tı kto takoy, davay do svidaniya" nədir dərk eləyə bilmədim.
***
- Gəlməsən ?
- Hə.
- Hardan ?
- Kitabdan...
(Ədəbi absurdlardan )
***
Ay Qismət, Salman Rüşdü kimdir ki, onun haqqında yazmısan ? Görmürsən şəklini şeytana oxşayır, o şedevr yazsa da, oxumaram, zəhləm gedir ondan.
( Unudulmaz şərhlərdən )
***
Rakı , sən çox sular görmüsən, amma həmişə üzün ağ olub. Zalım, adamın könlünə düşürsən...
***
Qəribə zəmanədir, həzərat, deyirsən ki, filan kitabı oxumusanmı ? - deyir filminə baxmışam, deyirsən filan filmə baxmısanmı ? - deyir vikipediyadan haqqında oxumuşam...
***
İndicə bir xala zəng vurmuşdu. Aramızda belə bir dialoq oldu :
- Oğlum, pul hələ vurulmayıb ?
- Hara zəng vurmusuz, ay xala ?
- Sabah ?
- Ay xala, deyirəm haranı yığmısız ?
- Yaxşı, sabah baxaram.
 
***
İki dostun çatlaşması :

Birinci sms : Elşad, kameranı aç, görüntülü danışaq.
Cavab : Mənim kameram həmişə açıqdı...
***
Faulzu oxumaqdan aldığım zövqü müqayisə etmək üçün heç nə tapmıram. Bəlkə belə demək olar : bu rakını İstanbulda, şərabı Fransada içmək kimidir, ya da Afroditayla sevişmək kimi...
***
"Sən hələ gəncsən, bilməzsən, mən də gənc olmuşam, gərək..." - nöqtələrin yerinə bütün zəhlətökən şeyləri yaza bilərsiniz .
***
Ümidini göstər, deyim hansı ağıldasan.
("Atalar sözlərinə düzəlişlər" silsiləsindən )
***
Bir romana sinopsis.

Bir oğlan bir kağıza bir cümlə yaza,
şüşəyə qoyub dənizə tullaya.
Möcüzə baş verə - həmin şüşə
bir balıqçının toruna düşə...
Balıqçının həmişə xəyal quran
bir gözəl qızı ola.
Qız atasını verib yuxuya
şüşədəki kağızı oxuya
Kağızda bu cümlə ola :
"Gözlə məni, gəlirəm..."
***
Həmişə belə olur, bu qəribə, izaholunmaz bir lənətdi. Əlinə kitabı götürürsən ki, başlayasan oxumağa telefon zəng edir. Cavab verirsən məlum olur ki, səhv düşüblər, sonra "olan işdir" - deyib ötüşdürürsən. Bir səhifə oxuyub-bitirməmiş bu dəfə də qapı döyülür.Açırsan və görürsən ki, qapıda bütün ümidlərini gözlərinin dibində basdırmış bir oğlan dayanıb.Soruşur : Ləyən lazım deyil sizə ?
 
...Oturub yazmağa hazırlaşırsan, iki-üç cümlə qaralayan kimi zəng gəlir. Zırramanın biri sənə deyir ki, elə bilirsən ancaq sənin fanatların var ? Mənim də fanatlarım var, məni bütün Azərbaycan tanıyır...
***
Diş məcunu reklamlarında gülümsəməyə nə var, hünəriniz var gəlin Kafkanın kitablarında gülümsəyin ! /kulis.az/

Yenililklər
05.11.24
Azərbaycanlı alim Özbəkistanın Milli televiziya  kanalının məşhur “Shirchoy” verilişinin qonağı olub
29.10.24
Kinonun işğala dirənişi - İstanbulda müzakirə
19.10.24
Bədirxan Əhmədlinin “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” 3 cildlik kitabı çap olunub
15.10.24
Cəfər Cabbarlı Mükafatı təqdim olunub
15.10.24
Füzulinin həyat və yaradıcılığının tədrisinə dair yeni kitab nəşr olunub
11.10.24
Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatının adı açıqlanıb
10.10.24
XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış mərasimi keçirildi
09.10.24
Mikayıl Azaflının “Haqq aşığı yaranıbdı qəm çəkə” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Asif Rüstəmlinin “Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və bədii yaradıcılığı” kitabı işıq üzü görüb
09.10.24
Anar Məcidzadə - Nə yaltaqlıq elə, nə quyruq bula...
03.10.24
Azərbaycan dastanlarınıın folklor semantikası
27.09.24
“Əta Tərzibaşı Kərkükün milli tədqiqatçısı” adlı kitabın təqdimatı olub
27.09.24
Lütviyyə Əsgərzadənin “Şeyx Məhəmməd Rasizadə” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
“Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı” jurnalının növbəti sayı çap olunub
27.09.24
Vaqif Yusiflinin “Məmməd Araz dünyası” kitabı işıq üzü görüb
27.09.24
Azad Qaradərəli - Kədərli yazların doğurduğu sevinc
09.09.24
Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
09.09.24
“Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev. Nəşr edilməmiş əlyazmaları”  kitabı nəşr edilib
09.09.24
Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
08.09.24
Venesiya Film Festivalında Azərbaycan filmləri nümayiş olunub
07.09.24
Şərqşünaslıq İnstitutunda “Əhməd Nədimin poetikası” kitabı çapdan çıxıb
27.08.24
Azad Qaradərəli - Alman şərqşünasın hekayələrim haqqında yazdıqları
09.08.24
Milli kino günündə “Tənha insanın monoloqu”
08.08.24
Turan Film Festivalı Laçın şəhərində keçiriləcək
02.08.24
Federiko Qarsia Lorka -  Bu çılpaq bədən at nalları dəyməyən...
12.07.24
Yelisaveta Baqryana - Ah, belə gecələr əzabdır dostum!
11.07.24
Azad Qaradərəlinin əsərlərinin beşinci cildi cap olunub
08.07.24
“Narqız” qısametrajlı animasiya filminin istehsalı davam edir
05.07.24
"Dünya ədəbiyyatı" jurnalının Çeçenistan sayı işıq üzü görüb
03.07.24
“Ulduz” jurnalı oxucuların görüşünə yeni təqdimatda gəlib
02.07.24
Frans Kafka - Hökm
25.06.24
Mədəniyyət Nazirliyi senzura ittihamlarına aydınlıq gətirib
25.06.24
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı Şirvanda kino günlərinə başlayır
22.06.24
Şahid ifadəsi - Zərdüşt Əlizadə yazır...
13.06.24
“Divanü lüğat-it-türk”ün II və III cildləri nəşr olunub
13.06.24
“Ulduz” jurnalının may nömrəsi çap olunub
13.06.24
Azərbaycanda aparıcı teatrların siyahısı təsdiqlənib, işçilərin maaşları artırılıb
05.06.24
Özbəkistanlı şairlərin şeirləri Azərbaycan dilinə tərcümə edilərək nəşr olunub
05.06.24

Qulu Ağsəs haqqında yeni kitab çap edilib

24.05.24
Kino şirkətlərinə yeni imkan: post-prodakşna dəstək
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.