Vüsal Bağırlı - Qəribə adam
28.07.20

Hekayə

Bakının mikrorayon məhəllələrindən birində, iki “xruşşovka”nın kəsişməsindəki “arka”dan  həyətə daxil olub, azacıq irəlilədikdə, baxçanın arxa tərəfindəki düzbucaqlı binaya çatırıq. Bax, həmin evdə yaşayır bizim qəhrəman.
Mehmanı bir neçə ildir tanıyıram. Adətən, ilıq, küləksiz və günəşli havalarda o, həyətə düşür və rəngi solmuş taxta “besedka”nın yanında dayanır.
Bir zamanlar məhəllənin ən fəal uşağı olub Mehman. Diribaş, hazırcavab, yaraşıqlı birisi. Deyillənə görə, yaxşı da futbol oynayırmış, idmanda, turnikdə, qaçışda  ona çatan olmazmış.
Yaşıdları, dostları indi də onu hər kəsə kömək etməyə hazır etibarlı dost, sadiq yoldaş  kimi xatırlayırlar.
Günlərin bir günü, Mehman naməlum, sirr dolu mərəzə düçar olur. Qısa müddət ərzində xəstəlik sürətlə inkişaf edir, getdikcə şiddətlənir. Mehmanın möhkəm orqanizmi amansız təzyiqə tab gətirmir. Bədəni tədricən zəifləyir, psixoloji durumunda ciddi problemlər yaranır. Əsəbləri pozulur.
Valideynləri, yaxınları Mehmanı yaxın-uzaq yerlərə aparırlar, onu müxtəlif  mütəxəssislərə,  həkimlərə göstərirlər, lakin cəhdlər hiss ediləcək xeyiri vermir, aşkar duyulacaq nəticə hasil olmur.
Həmin zamandan etibarən, onun davranışlarında, hərəkətlərində müəmmalı dəyişikliklər baş verir. Heç kəslə əl tutuşmur, paltarını təzələmir, dəyişmir. Yuyunmur, təraş etmir, demək olar heç yemir də.
Xüsusən, qoxulara qarşı həssasdır Mehman, hər şeydən iyrənir. Bu halına görə,  artıq neçə illərdir, məhəllənin hüdudlarını da tərk edə bilmir. Onu bu hala salan xəstəliyin səbəbi, dəqiq diaqnozu, doğru-düzgün müalicəsi isə təəssüf ki, indiyə qədər tapılmamışdır.
İndi, ilin bütün fəsillərində, qışın qarlı-sazaqlı günlərində, yayın nəfəs kəsən bürküsündə, yağışda, şaxtada, o, həmişə eyni qiyafədədir: göy köynəyin üzərindən geyindiyi nazik, qolu didilmiş jaket, boz nimdaş şalvar və qara rəngli dəri ayaqqabılar.
Ağır xəstəliyin geriyədönməz fəsadları öz yerində, lakin qəribəsi odur ki, psixoloji xəstəliklərə xas olan adamayovuşmazlıq, qaraqabaqlıq, susqunluq kimi xüsusiyyətlər onda müşahidə edilmir. Əksinə, söhbətcil və ünsiyyətcildir. Sadə rəftarı, ürəyəyatımlı danışıq tərzi və intellektli zarafatları hər kəsin -  uşağın, böyüyün, qocanın, cavanın -  ürəyinə yol tapir.
Anlaya bilmirsən, naxoşdursa niyə bu cür səlis nitqə, aydın təfəkkürə malikdir, sağlamdırsa nədən bu cür əziyyət, əzab içərisindədir!?
Onunla bağlı əhvalatlar da çoxdur.
Bir dəfə, yaşlı bir qadın qızı ilə məhəllədən keçirmiş. Qəflətən qadının halı pisləşir və səkinin kənarına yıxılır. O, huşunu itirir. Gənc qız hay-haray salıb, təlaşla kömək istəyir, lakin ətrafdakılar, yol boyu gəlib-keçənlər laqeydcəsinə kənara çəkilirlər, özlərini görməməzliyə vururlar. Bu zaman, hardansa Mehman peyda olur. O, bir andaca özünü  köməyə yetirir.  Tez taksi çağırır, qadını və qızı xəstəxanaya yola salır.
Bu onun etdiyi çoxsaylı yaxşılıqlardan, savab işlərdən, sadəcə kiçik bir epizoddur.
Mehmanın iti intuisiyası,  tərəfmüqabilini duyma, anlama qabiliyyəti vardır. Ağır, sağalmaz xəstəliyin daha da itiləyib həssaslaşdırdığı fəhmi ilə insanları tanıyıb seçməkdə onun tayı-bərabəri yoxdur. Bəzən hansısa məqamda, yaxşı tanımadığınız qonşu barədə təfərrüatlı xarakteristikanı məhz ondan ala bilərik. Gümanlarında heç vaxt yanılmır.
Budur, həmişəki kimi əynində  sürtülmüş pencək, qolu sökük köynək, köhnə ayaqqabı, tüklü arıq üzündə sanki çoxdan tanıyırmışsan sayaq, mehriban, gülümsər ifadə ilə tində dayanmışdır. Yaxınlaşıb, hal-əhval tuturam:
- Necəsən Mehman?
- Sağ ol brat, yaxşılıq.  Axşamkı oyuna baxdın?
- Əlbəttə baxdım. Təbrik edirəm, komandan  əla oynadı və yenə də qələbə qazandı.
Birdən, yersiz siqnal verib, məhəllə içi yolda azğın sürətlə yanımızdan  ötən bahalı “cip”ə sarı çevrilir, sahibini işarə edərək əlini yelləyir, başını təəssüflə bulayır və istehza ilə deyir:
- Qonşudur, yeni hacılardandı, ətəyində namaz da qılmaq olar.
Mehmanın maraq dairəsi olduqca genişdir, əhatəlidir: kitablar, siyasət, idman, kino.
Bəyəndiyi yazıçılar: Ki de Mopassan, Lev Tolstoy, Anton Çexov,  xoşladığı filmlər: Kurosavanın  “Yeddi samuray”ı və Kalotozovun “Durnalar uçur”u.
Məhəllədə görünəndə istər-istəməz ayaq saxlayır, onun maraqlı söhbətlərinə, qeyri-adi əhvalatlarına qulaq kəsilirik.
Ümumiyyətlə, onunla istənilən mövzuda söhbət aparmaq mümkündür. Belə ünsiyyətdən əsla yorulmursan, usanmırsan. Onun müasir həyatda baş verən bütün yeniliklərdən məlumatı vardır. Elə bir mövzu yoxdur ki, bu qəribə insanın beyin süzgəcindən, aydın təfəkküründən keçməsin. Özünə sual verirsən, bütün bunları axı o, haradan bilir?!
Halına acıyan qonşular, sakinlər bəzən ona kömək üçün pul, pal-paltar, qida təklif edirlər, fəqət, Mehman belə şeylərə tam biganədir. Ya onları qəbul etmir,  ya  etsə də, aparıb ehtiyacı olan  başqa birisinə verir.
Artıq, yaz gəlib, təbiət oyanır, Mehmanın da davranışlarında, danışığında ümidverici canlanma,  nikbin yenilənmə hiss olunur.
Baxın, talenin üz çevirdiyi bu bəxtsiz insan yenə “arka”nın yanındakı həmin o yerdə dayanıb. Yaxınlaşınca çevrilir, tanıyınca gülümsəyir. Hər il mənə verdiyi vədi təkrarlayır:
- Havalar düzəlir brat, söz verirəm, bu yay mütləq paltarımı yeniləyəcəm, üzümü də qırxacam. Artıq hiss edirəm ki, sağalıram.
- Əlbəttə ay Mehman, üstəlik cavan oğlansan, evlənə də bilərsən.
Gülür. Əl edib, sağollaşıram.
Həyatsa beləcə davam edir.

Yenililklər
21.03.23
Azad Qaradərəli - Şeirimizin Tərlanı
20.03.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu türk dünyasını təbrik etdi
15.03.23
"Türkiye cocuklarına sevgi ile" adlı beynəlxalq sənət aksiyasına start verilib
14.03.23
Rza Nuri - Səsim azad sulara dağılan adalar
14.03.23
Xalq yazıçısı Rüstəm İbrahimbəyova həsr olunmuş jurnal nəşr edilib
14.03.23
I Lənkəran Kitab Sərgisi anşlaqla yadda qaldı
14.03.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyevanın Litvada görüşləri davam edir
14.03.23
Yaponiyanın ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatçısı vəfat edib
13.03.23
İradə Musayeva - Qorxumuzun 80 yaşı
13.03.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Litvaya səfər edib
10.03.23
“Ustad”ın yubiley sayı nəşr edilib
10.03.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu “Manas Günü”nü keçirib
07.03.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Taalatbek Masadıkovilə görüşüb
04.03.23
Məhəmməd Baharlının 75 illik yubileyi qeyd ediləcək
03.03.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Kubanıçbek Ömüraliyev ilə görüşüb
03.03.23
Bədirxan Əhmədli - Şəms Təbrizi və onun mənalar dünyasının bədii dərki
03.03.23
I Lənkəran Kitab Sərgisi keçiriləcək
02.03.23
Günay Əfəndiyeva Kanat Tumışla görüşüb
27.02.23
"Özbəkcə-Azərbaycanca frazeologizimlər lüğəti"nin təqdimatı
24.02.23
Qətibə Vaqifqızı - “Saz götürüb dastan yazan” Aşıq Şakir
24.02.23

Qardaş Türk Əməkdaşlıq Təşkilatlarının rəhbərləri bir araya gəlib

17.02.23
“Şərq araşdırmaları” jurnalının növbəti nömrəsi çap olunub
17.02.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun “Manas” dastanına həsr olunan nəşri işıq üzü görüb
10.02.23
Günay Əfəndiyeva Türkiyə Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı səfirliyini ziyarət edib
08.02.23
Cavanşir Yusifli - Tale kimi doğulan mətnlər
08.02.23
Kino Məktəbinin tələbələrinə diplomlar təqdim olunub
08.02.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunda bayraqlar yarıya endirildi
08.02.23
Xətai Sənət Mərkəzində “Hisslər və rəsmlər” adlı sərgi açılacaq
06.02.23
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı Gülnar Səma alimlik dərəcəsi alıb
31.01.23
“Eurovision 2023” beynəlxalq mahnı müsabiqəsinin loqo və şüarı təqdim olunub
31.01.23
Günay Əfəndiyeva türk dövlətlərinin gənc şair və yazarları ilə görüşüb
31.01.23
Kinoteatrlarda “Qarabağ hekayələri: Dünən, bu gün, sabah” kinoalmanaxının nümayişinə başlanacaq
30.01.23
Bakı Atatürk Mərkəzində “Türkologiyanın aktual problemləri” mövzusunda elmi-praktik seminar keçirilib
30.01.23
Günay Əfəndiyeva “2023-cü il Avropanın Mədəniyyət Paytaxtı” Veszpremdə keçirilən rəsmi açılış mərasimində iştirak edib
30.01.23
“Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı kitabxanası” seriyasından yeni kitab nəşr edilib
27.01.23
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun Bəyanatı
27.01.23
Vaqif Bayatlı Odər: "Qarabağdan ancaq Azərbaycanın Türk və Şərəf Damarını keçirməklə nəyəsə nail olmaq olar"
27.01.23
Günay Əfəndiyeva TDT-nin Macarıstandakı Nümayəndəliyini ziyarət edib
26.01.23
“Filologiya və sənətşünaslıq” jurnalının növbəti sayı çap olunub
24.01.23
“Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması haqqında” qanun layihəsi hazırlanacaq
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.