Rasim Qaraca: "Onlar ədəbiyyatı məhv edir" - MÜSAHİBƏ
29.12.14
Avanqard.net şair Rasim Qaraca ilə müsahibəni təqdim edir.
- Poeziya və nəsr arasında fərqi necə izah edirsiniz?
- İncəsənətin bütün janrları gözəldir, və onu yaradanlardan ustalıq tələb edir. Şeir və nəsr arasında ciddi fərq görmürəm, nəsr özü də poetik ola bilər və eyni zamanda müasir şeir nəsr elementlərini də özündə birləşdirir. Hər ikisinin inşaat materialı sözdür, bu materialdan necə bir kompozisiya düzəldəcəksən, bu artıq sənin bacarığından asılıdır.
- Siz yazılarınızı öz istəyinizlə yazırsınız? Yəni oxucunun təlabatını nəzərə almırsınız?
- Özüm üçün yazıram deyənlərin səmimiyyətinə inanmayın. Yazılı mətn bütün hallarda oxucu ilə çoxqatlı bir dialoqdur. Ola bilər o (oxucu) xəyali varlıqdır, gələcəkdəki bir obyektdir və ya sayı bir nəfərə qədər minimumdur, amma bütün hallarda yazıçı üçün onun varlığı qaçılmazdır. Oxucu marağı ədəbi yaradıcılığın hərəkətverici qüvvəsidir. Lakin hansı oxucunun - bax bu, önəmlidir.
- Ədəbiyyatı kimlər məhv edir?
- Ədəbiyyatı məhv edən ikinci dərəcəlilərdir. Qarafomanlar, istedadı dayaz olanlar, əl üstündə ədəbiyyata gətirilənlər. Onlar əsl ədəbiyyatın qənimidir, onu təqib edir və məhvinə çalışırlar.
- İkinci dərəcilər kimlərdi?
- Tural, üstüörtülü dedim. Məncə, hərə özünə ordan pay götürəcək. Ad çəkməyə ehtiyac yoxdur.
- Yazıçılardan birinin dediyinə görə insanlar sevgilərindən daha çox, nifrətlərində səmimidirlər. Bəs Sizin fikrinizcə, necədir?
- Kimlərdəsə belədir, kimlərdəsə bunun əksinə. İnsan öz nifrətində səmimi olmayacaq qədər mürəkkəb varlıqdır. Bu cür məsələlərdə qəti hökm vermək mümkün deyil.
- Sizcə, hər bir yazıçının milli, dövlətçilik mövqeyi olmalıdır, ya yox?
- Dövlətçilik ali anlayışdır. Xalqlar dövlət qurmaqdan ötrü əsrlərlə mübarizə aparır, nəsillər bu yolda qurban gedir, nə var, nə var şairlər öz şeirlərini, yazarlar romanlarını rahat yazsınlar.
- Dünya ədəbiyyatında özünüzü kimin yerində görmək istərdiniz?
- Bu cür ideallarım yeniyetməlik yaşlarımda olub. Müxtalif zamanlarda müxtəlif yazıçıları özümə ideal bilmişəm. Amma artıq bu yaşda heç bir yazıçı mənə təsir etmir. Nazim Hikmət demişkən: artıq söz tərpətmir içimi, nə başqasınınkı, nə özümünkü...
/Tural Balabəyli, aktual.az/
|