Elif Şafak - Edebiyat dersleri edebiyattan soğutuyor
21.12.12

BU toprakların yetiştirdiği en büyüleyici seslerden, kıymetli cevherlerden biridir Yunus Emre. Yüzyıllar ötesinden seslenir bize, yüreklerimize. Duyarız hâlâ çağrısını, o insancıl ve merhametli yaklaşımını. Zekidir, özgürdür, bilgedir. İnsana has nice korkuyu, evhamı, arayışı dolaysızca, içtenlikle, duru bir güzellikle anlatır. Okuruz, duyarız, severiz.
Peki nedendir, Yunus Emre'nin hepimizin içine işlemiş dizelerinin 10. sınıf Türk Edebiyatı ders kitabında bir kıtasının çıkarılmış olarak okutulması? Talim ve Terbiye Kurulu'nun konuyla ilgili açıklamasını dikkatle okudum. Acaba ben mi bir şey atlıyorum diye birkaç kez dönüp baktım. "Şiirden beklenen kazanımların, söz konusu eksik haliyle de sağlandığı" iddia edilmiş.
Böyle bir cümleyi ve ardındaki mantığı anlamakta güçlük çekiyorum. "Şiirden beklenen kazanımlar" ne demek? Bu okuma metodu bize şiirleri istediğimiz gibi kırpma, azaltma, hatta sansürleme hakkı mı veriyor? "Teknik olarak yanlışlık yok" denmiş.
Kanımca hem teknik, hem felsefi, hem edebi, hem vicdani açılardan bir yanlışlık var ortada. Bunu kabul etmek ve düzeltmek daha doğru değil mi, yapılan hatada ısrar etmek yerine?

*

Türkiye'nin ifade ve fikir özgürlüğü karnesi zaten kırıklarla dolu. Fikirlere bulaşıcı hastalık muamelesi yapıyoruz. Hani yaklaşırsak üzerimize atlar, bize de geçer zannediyoruz. Yunus'un fikirleri sakıncalı mıdır? "Cennet cennet dedikleri/Birkaç köşkle birkaç huri/İsteyene ver onları/Bana seni gerek seni." 13. yüzyıl ortalarında bu sözleri edebiliyordu bir şair, bir mutasavvıf. 21. yüzyıl Türkiye'si daha mı geri?
Evrensel Gazetesi haberi manşetten duyurdu. Ardından diğer gazetelerde yer aldı konu ama hâlâ doyurucu bir açıklama yok ortada. Tarihimizi sadece "kahraman ecdadımız" söylemine indirgemek, işimize gelmeyen kelimeleri ayıklamak, fikirleri kapatmak, herkesi birbirine benzetmeye çalışmak, yekpare bir toplum yaratmak son derece tehlikeli, otoriter ve antidemokratik bir yaklaşım.
Dünya tarihi bunun sayısız örnekleriyle doludur. Böyle bir ülke olmak mı istiyoruz? Kuzey Kore de çekilmiş belgeselleri izleyin, tüyleriniz diken diken olur. Her türlü bireyselliği tırpanlamak üzerine kurulu bir sistem. Böyle mi yetişsin gençlerimiz? Yaratıcılıktan, eleştirel düşünceden, bireysellikten uzak?

*

"Eğitim ordusu" lafını oldum olası sevmem. Eğitim ile ordu kelimelerini bağdaştıramam. Öğrenciler asker değildir ki, bir emirle aynı şekilde hareket eden yekpare bir vücut değildir ki. Öğrenci dediğin elbette düşünecek, sorgulayacak, öğretmeninin de ötesine geçecek. Bunu ancak kendine güvenen, demokratik, çoksesli toplumlar başarabilir. Özgüven eksikliği sansürü beraberinde getirir.
İşin doğrusu şu ki, edebiyat dersleri edebiyattan, tarih dersleri tarihten, coğrafya dersleri coğrafyadan soğutuyor. Bunun önemli bir sebebi, ders kitaplarının hazırlanma biçimi. Yaratıcılıktan uzak, ezbere dayalı, mekanik bilgileri tekrarlamaktan öteye geçemeyen bir altyapıdan hareket ediyoruz.
Öğretmenlerimize çok şey borçluyuz. Bir öğrenci kalkıp da edebiyat derslerinden keyif aldığını söylüyorsa bilin ki muhakkak sıradışı bir öğretmenin emeği vardır orada. Şanslıysanız böyle bir öğretmene denk gelirsiniz. Ama onlardan kaç tane var, varsa bile o öğretmenler teşvik görmeye görmeye seneler içinde nasıl körelir, şevkini yitirir, o ayrı mesele. /haberturk.com/

Yenililklər
25.04.24
Bakıda Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılış mərasimi
25.04.24
Abbasqulu ağa Bakıxanovun “Riyazül-qüds” əsəri nəşr olunub
25.04.24
Mədəniyyət Nazirliyi “Nəşrlərin satın alınması müsabiqəsi”ni elan edir
24.04.24
Azərbaycanlı rejissorun ekran əsəri Kann Film Festivalının qısametrajlı filmlər müsabiqəsinə seçilib
24.04.24
IV Kitabqurdu Müəllimlərin Oxu Marafonu elan edilir
24.04.24
Nazir: Bakıdakı Qırğız Mədəniyyəti Günləri mədəni əlaqələrdə yeni səhifə açacaq
24.04.24
TRT-Avazın Baş koordinatoru: AzTV ilə birgə çoxlu layihələr reallaşdırırıq - MÜSAHİBƏ
24.04.24
İntiqam Yaşarın yeni şeirlər kitabı çap olunub
24.04.24
Həmid Herisçinin yeni kitabı çap olundu
24.04.24
Saday Budaqlı: Yazan adam gərək sözü hiss eləsin
24.04.24
Bakıda Qırğız kino günlərinin açılışı olub
04.04.24
Kino Agentliyi gənc kinematoqrafçılara dəstək məqsədilə Alternativ Kino  Akademiyası təsis edib
15.03.24
Türk mədəni irsinin qorunması üçün vahid mexanizm formalaşdırılmalıdır
15.03.24
Gülnar Səma - Ulucay Akifin “Pul axtaranlar”ı
13.03.24
“Kinomuzu yaradanlar, Kinomuzu yaşadanlar” layihəsinə start verilir
13.03.24
Mehriban Ələkbərzadə: “Əsrə bərabər gün” tamaşası dünən, bu gün, sabah kontekstində yaşadığımız əsrə baxışdır
13.03.24

Azərbaycan London Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur

11.03.24
"Oskar" mükafatının qalibləri məlum olub
06.03.24

Dövlət sifarişi ilə “Kür - çaylar anası” sənədli filmi istehsalata buraxıldı

03.03.24
Asif Rüstəmli - Azərtac nə vaxt yaradılıb?
29.02.24
Abbasəli Xankişiyev - Dağlar kimi məğrur saxla başını
29.02.24
Əlirza Zihəq - Şuşa zəfəri
29.02.24
II Kitabqurdu Payız Oxu Marafonunun qalibləri mükafatlandırılıb
27.02.24
Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyinin fəaliyyəti qənaətbəxşdir
23.02.24
Kənan Hacı - Korifeyin həyatını cəhənnəmə çevirən Dahi - Mahir Qarayevin "Sonuncu korifey" romanı üzərinə qeydlər
10.02.24
Öz nəğməmlə tək qalmışam indi mən - Höte
08.02.24
Gülnar Səmanın “Sözümüz sözdür-2” kitabı “GlobeEdit” nəşriyyatında çap olunub
01.02.24
Rus poeziyasının Gümüş dövrü - Seçmə şeirlər
01.02.24
Rəşad Səfər - Çığıranlar və çığırmayanlar
29.01.24
“İsveç nəsr antologiyası” ilk dəfə Azərbaycan dilində
29.01.24
Küyülü Nəccari Səid - Olumla ölüm arasında
29.01.24
Qulu Ağsəs haqqında kitab işıq üzü görüb
27.01.24
Natəvana "yaxılan" qara və qırmızı boyalar - Fərid Hüseyn yazır
25.01.24
Mahir N. Qarayev - Qara maskalı qatil
25.01.24
Tanınmış alim Paşa Kərimov vəfat edib
25.01.24
Fərid Hüseyn - Sözümüzü Allaha çatdırana vida
24.01.24
Vaqif Sultanlının “İnsan dənizi” romanı Təbrizdə yayınlandı
16.01.24
"Arşın mal alan" Ankara Dövlət Opera və Balet teatrında nümayiş olunub
16.01.24
Mahir N. Qarayev - Bir dəqiqəlik sükut, yaxud fikirli gördüyüm fikir adamı
16.01.24
Səfər Alışarlı - "Səs" romanı ustalıqla yazılmış əsərdir
©2012 Avanqard.net Muəllif hüquqları qorunur. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.